Муқеддес Калам (кирил йезиқ) Аюп 38

Пәрвәрдигарниң Өзи Аюпқа җавап бериду — Аюпниң соаллириниң йәшмиси

1 Андин Пәрвәрдигар қара қуюн ичидин Аюпқа җавап берип мундақ деди: —

2 «Несиһәтни тутуруқсиз сөзләр билән хирәләштүргән зади ким?□ ■

3 Әркәктәк белиңни чиң бағла;

Шунда Мән сәндин сорай,

Андин сән Мени хәвәрдар қил!□

4 Мән йәр-зиминни апиридә қилғинимда, сән зади нәдә едиң?

Буларни чүшәнгән болсаң, баян қиливәр.■

5 Ким йәр-зиминниң өлчимини бекиткән?

— Сән буни билмәмсән?

Ким униң үстигә тана тартип өлчигән?

6-7 Таң сәһәрдики юлтузлар биллә күй ейтишқан вақтида,

Худаниң оғуллири хошаллиқтин тәнтәнә қилишқан вақтида,

Йәр-зиминниң һуллири нәгә патурулған?

Ким униң бүҗәк тешини салған?□

8 Балиятқудин чиққандәк, деңиз сүйи бөсүп чиққанда,

Ким уни дәрвазилар ичигә бәнд қилған?■

9 Мән булутни деңизниң кийими қилғанда,

Вә қап-қараңғуни униң закиси қилғанда,

10 Мән униң үчүн пасил кәскән вақитта,

Уни чәкләп балдақларни һәм дәрвазиларни салғанда,

11 Йәни униңға: «Мошу йәргичә барисән, пасилдин өтмә,

Сениң тәкәббур долқунлириң мошу йәрдә тохтисун» дегәндә, сән нәдә едиң?□

12 Сән туғулғандин бери сәһәрни «Чиқ» дәп буйруп баққанмусән?

Сән таң сәһәргә өзи чиқидиған җайини көрсәткәнмусән?

13 Сән шундақ қилип сәһәргә йәр йүзиниң қәриниму йорутқузуп һөкүм сүргүзүп,

Шундақла рәзилләрни титритип йәр-зиминдин қоғлатқузғанмусән?□

14 Шуниң билән йәр-зимин сеғиз лайға бесилған мөһүр излиридәк өзгәртилиду;

Кийгән кийимдәк һәммә ениқ болиду;□

15 Һәм шуниң билән рәзилләрниң «нур»и улардин елип кетилиду;

Көтирилгән биләкләр сундурулиду.□

16 Деңиздики булақларға сәпәр қилип йәткәнмусән?

Океанларниң қәридә меңип баққанмусән?

17 Өлүмниң дәрвазилири саңа ашкариланғанму?

Өлүм сайисиниң дәрвазилирини көргәнмусән?

18 Әқлиң йәр-зиминниң чоңлуғиға йәткәнму?

Һәммисини билгән болсаң ениқ баян қил!

19 Нур турушлуқ җайға баридиған йол нәдә?

Қараңғулуқниң болса, әслий орни нәдә?

20 Сән буни билип уларни өз чегарасиға апираламсән?

Уларниң өйигә маңидиған йолларни билип йетәләмсән?

21 Һәә, раст, сән билисән, чүнки сән уларниң чағлиридин илгири туғулғансән,

Күнлириңниң сани дәрһәқиқәт көптин көптур!

22 Қар қачиланған ғәзниләргә кирип көрдүңму.

Мөлдүр амбирлириниму көрүп бақтиңму?

23 Буларни азап-оқубәтлик заманға қалдурдум,

Җәң вә уруш күни үчүн тәйярлап қойдум.□

24 Чақмақ дегән қандақ йол билән йерилиду?

Шәриқ шамили йәр йүзидә қандақ йол билән тарқитилиду?

25 Ямғур кәлкүниниң чүшидиған қанилини чепип тәйярлиған кимду?

Гүлдүрмаминиң чақмиқи үчүн йол тәйярлиған кимду?□

26 Шундақ қилип ямғур һеч адәм йоқ болған йәр йүзигә,

Һеч адәмзатсиз дәшт-баяванға яғдурулмамду?

27 Шуниң билән чөлләшкән, қурғақ тупрақлар қандурулиду,

От-чөп бих уруп көкләп чиқмамду?□ ■

28 Ямғурниң атиси барму?

Шәбнәмни ким туққанду?

29 Муз болса кимниң балиятқусидин чиқиду?

Асмандики ақ қиравни болса ким дунияға кәлтүриду?

30 Шу чағда су қетип таштәк болиду,

Чоңқур деңизларниң йүзи қетип туташтурулиду.

31 «Қәлб юлтузлар топи»ниң бағлимини бағлаламсән?

Орионниң риштилирини бошиталамсән?□ ■

32 «Он икки Зодиак юлтуз түркүмлири»ни өз пәслидә елип чиқираламсән?

«Чоң Ейиқ түркүми»ни Күчүклири билән йетәкләләмсән?□

33 Асманниң қанунийәтлирини билип йәткәнмусән?

Асманниң йәр үстигә сүридиған һөкүмлирини сән бәлгүләп қойғанму?■

34 Сән авазиңни көтирип булутларғичә йәткүзүп,

Ямғур яғдуруп өзүңни қиян-ташқинларға бастураламсән?

35 Сән чақмақларни буйруп өз йолиға маңдураламсән?

Униң билән улар: «Мана биз!» дәп саңа җавап берәмду?

36 Адәмниң ич-бағриға даналиқ беғишлап киргүзгән кимду?

Әқилгә чүшиниш қабилийитини бәргән кимду?■

37 Булутларни даналиқ билән саниған ким?

Асманлардики су тулумлирини төкидиған ким?

38 Буниң билән топа-чаңларни қатуруп уюл қилдурған,

Чалмиларни бир-биригә чаплаштурғузған зади ким?

Һайванатларниң һаятлиқ сирлири

39 «Чиши шир үчүн ов овлап жүрәмсән,

Шир күчүклириниң иштиһасини қандурамсән?■

40 Улар угилирида зоңзийип жүргән вақтида,

Чатқаллиқ ичидә туруп қапқан қоюп, сән уларға олҗа берәләмсән?

41 Йеми кәмчил болуп, езип кетип жираққа кетип қалғанда,

Балилири Тәңригә илтиҗа қилип налә-пәряд көтәргәндә,

Тағ қарғилири һәм балилири үчүн йәмни тәминлигән кимду? ■

□38:2 «Несиһәтни тутуруқсиз сөзләр билән хирәләштүргән зади ким?» — Пәрвәрдигарниң бу соали кимни көрситиду? Кейинки 42-бапта Аюпму соалға җававән: «Несиһәтни тутуруқсиз сөзләр билән хирәләштүргән ким? Шуниң билән мән чүшәнмигәнлиримни дәп салдим, адәмниң әқли йәтмәйдиған тилсимат ишларни ейтип ташлидим» дәп җавапкарлиқни өзигә алиду. Аюп өзи шундақ дегини билән, Худа бу сөзни қилғанда ахирқи қетимқи сөзлигүчи Елиху еди. Көргинимиздәк униң бәзи гәплири дәл җайида ейтилған, һәтта бешарәт болғини билән, униңму сөзидә хаталиқ аз әмәс. Достларниң сөзлиридиму хаталиқ көп еди. Шуңа биз Худаниң бу сөзи Аюп, Елиху вә Аюпниң үч достидин ибарәт бәшәйләнни өз ичигә алиду, дәп қараймиз.

■38:2 Аюп 42:3

□38:3 «Әркәктәк белиңни чиң бағла» — «һәқиқий әркәк» яки «һәқиқий оғул бала» дегәнниң немә екәнлиги Худа алдида турғандила андин билиниду. Худаниң алдида туруп Униңға җавап берәлмәйдиған, өзиниң мәсъулийитини өз зиммисигә елиштин баш тартқан киши әркәк әмәстур.

■38:4 Пәнд. 8:29

□38:6-7 «Худаниң оғуллири» — 1-баптики изаһатимиздәк, бәлким муқәддәс пәриштиләрни көрситиду. «Таң сәһәрдики юлтузлар» болса бизниңчә охшашла пәриштиләрни көрситиду. Пәриштиләрниң юлтузлар билән зич мунасивити бардур.

■38:8 Яр. 1:9; Аюп 26:10; Зәб. 32:7; 103:6-9; Пәнд. 8:29; Йәр. 5:22

□38:11 «Сениң тәкәббур долқунлириң мошу йәрдә тохтисун» — деңиз-океанлар һәм йәр-зиминниң арилиғидики тәңпуңлуқ әмәлийәттә наһайити назук бир иш. Йәр йүзиниң үчтин иккиси деңиз. Геологийә илми дунияйимизниң илгири пүтүнләй деңиз астида ятқанлиғини испатлайду. Тәвраттики «Яритилиш» дегән қисимда Худаниң йәр-зиминни деңиздин егизлитиши һәм деңиздин айриветиши хатириләнгән. Нуһ пәйғәмбәр дәвридики кәлкүндин кейин Худа дунияни ахирәткичә иккинчи қетим ашундақ дуниявий кәлкүн билән чөмүлдүрмәймән, дәп инсанийәткә вәдә бәргән.

□38:13 «Сән шундақ қилип сәһәргә йәр йүзиниң қәриниму йорутқузуп һөкүм сүргүзүп...» — ибраний тилида «сән шундақ қилип сәһәргә йәр йүзиниң қәриниму тутқузуп». «Сән ... сәһәргә йәр йүзиниң қәриниму йорутқузуп һөкүм сүргүзүп, шундақла рәзилләрни титритип йәр-зиминдин қоғлатқузғанмусән?» — толуқ айәтниң башқа бир хил тәрҗимиси: «... Сән шундақ қилип, сәһәр нуриға йәр йүзиниң бүҗәклирини тутқузуп, рәзилләрни зиминдин силкип ташлатқузивәткәнмусән?» (бу хил тәрҗимә тоғра болса, йәр-зимин йотқанға охшитилиду; нурниң келиши худди йотқанни силкигәндәк, рәзилләрни қоғдайдиған қараңғулуқни йоқитиду).

□38:14 «Шуниң билән йәр-зимин сеғиз лайға бесилған мөһүр излиридәк өзгәртилиду» — кечидә һәр бир нәрсиниң шәкли ениқ көрүнмәйду, әлвәттә. Қуяш нури астида һәр йәрниң шәкли очуқ көрүниду.

□38:15 «Һәм шуниң билән рәзилләрниң «нур»и улардин елип кетилиду; көтирилгән биләкләр сундурулиду» — демәк, рәзилләр үчүн қараңғулуқ уларниң «нур»и, «күндүз»и, йәни «хизмәт қилиш» вақти болиду. Таң сәһәр келиши билән уларниң «нури» елип кетилиду, шуңлашқа улар яман ишларни қиливәрмәйду, бәлки җазалашқа учрайду. Бу сөз йәнә қиямәт күниниң нуриниң келиши билән, һазирқи гуналиқ дунияниң қараңғулуғини бузуп ташлайдиғанлиғиниму көрсәткән бир бешарәт болса керәк.

□38:23 «Буларни азап-оқубәтлик заманға қалдурдум, җәң вә уруш күни үчүн тәйярлап қойдум» — 22- һәм 23-айәттә Худаниң қар вә мөлдүрни адәмләрниң рәзиллигини чәкләшкә вә яки инсанға тәрбийә беришкә қурал сүпитидә ишлитидиғанлиғи көрситилиду.

□38:25 «Ямғур кәлкүниниң чүшидиған қанилини чепип тәйярлиған кимду?» — ямғурниң йәр йүзиниң мәлум бир йеригә чүшидиғанлиғини, башқа бир йеригә чүшмәйдиғанлиғини Худа авал алаһидә бекиткәнлигини көрситиду.

□38:27 «Ямғур ... һеч адәмзатсиз дәшт-баяванға яғдурулиду... От-чөп бих уруп көкләп чиқмамду? (26-27-айәт)» — Худаниң қилидиған нурғун ишлириниң көрүнүштә адәмләр билән мунасивити йоқтәк қилиду һәм адәмниң көзигә көрүнмәйду. Һазирқи тәбиий пәнләргә асасән билимизки, әслидә керәксиз дәп қаралған һайванлар һәм өсүмлүкләр тәбиәтниң тәңпуңлуғини асрашқа толиму керәк. Дуниядики бәзи кичиккинә ишлар тәбиий муһит тәңпуңлуғиға чоң тәсир йәткүзиду. Буниңдин сирт, Худа Аюпқа: «Мән адәмзатсиз дәшт-баяванда өскән гүл-гияларниң гөзәллигидин (мәйли саңа һеч әһмийәтсиз болсиму) һозур алғум болса, сениң немә кариң? Вә Мән әгәр сән көрәлмәйдиған һәм мәхситимни чүшәнмәйдиған шунчә көп ишларни қилсам, өзүңниң ишлирида қилғанлиримни чүшәнмигән болсаңму, сениң башқа ишлириңда көрсәткән муһәббитимгә қарап Маңа тайинип ишәнсәң болмамду? Әгәр бу ишлар пәқәт Өзүмниңла разилиғим үчүн болса сәнму рази боламсән?» — дегәндәк болса керәк. Биз ахирда бу темида йәнә тохтилип өтимиз.

■38:27 Зәб. 106:35

□38:31 «Қәлб юлтузлар топи» — бу түркүмниң юлтузлириниң дәрвәқә бир-биригә бағлинип турушида сирлиқ бир күч бар. Орион юлтуз түркүмидики бәзи юлтузларниң бир-биригә бағлинидиған сирлиқ күчиму бар.

■38:31 Аюп 9:9; Ам. 5:8

□38:32 «Чоң Ейиқ түркүми» — бу юлтуз түркүми «Йәттә Қарақчи» яки «Йәттә Қозуқ» дәпму атилиду.

■38:33 Йәр. 31:35

■38:36 Аюп 32:8; Топ. 2:26; Дан. 1:17

■38:39 Зәб. 103:21

■38:41 Зәб. 146:9; Мат. 6:26