Muⱪeddes Kalam (yǝngi yeziⱪ) Filippiliⱪlarƣa 1

Filippiliⱪlarƣa

Rosul Pawlus Filippi xǝⱨiridiki jamaǝtkǝ yazƣan mǝktup

1 Əysa Mǝsiⱨning ⱪulliri bolƣan Pawlus wǝ Timotiydin, Filippida turuwatⱪan, Mǝsiⱨ Əysada bolƣan barliⱪ muⱪǝddǝs bǝndilǝrgǝ, yetǝkqilǝr wǝ hizmǝtqilǝrgǝ salam!□ 2 Silǝrgǝ Huda’Atimiz wǝ Rǝb Əysa Mǝsiⱨtin meⱨir-xǝpⱪǝt wǝ hatirjǝmlik ata ⱪilinƣay!■

3 Ⱨǝrⱪetim silǝrni ǝsliginimdǝ mǝn Hudayimƣa tǝxǝkkür eytimǝn, □ ■ 4-5 ⱨǝrⱪetim dua ⱪilƣinimda, silǝrning birinqi künidin tartip bügüngǝ ⱪǝdǝr hux hǝwǝr hizmitigǝ bolƣan ⱨǝmkarliⱪinglar tüpǝylidin tohtimay xad-huramliⱪ bilǝn silǝrgǝ dua-tilawǝt ⱪiliwatimǝn;□ 6 qünki mening dǝl xuningƣa ixǝnqim kamilki, silǝrdǝ yahxi ixni Baxliƣuqi bu ixni taki Əysa Mǝsiⱨning künigiqǝ kamalǝtkǝ yǝtküzüp tamamlaydu;□ ■ 7 mening ⱨǝmminglar toƣruluⱪ xundaⱪ oylixim toƣridur; qünki mǝn ⱪǝlbinglardidurmǝn; mǝn zindanda zǝnjirlǝnginimdimu wǝ hux hǝwǝrni aⱪliƣinimdimu, dǝlilliginimdimu Huda manga yǝtküzgǝn meⱨir-xǝpⱪǝttin silǝrmu ortaⱪ bǝⱨrimǝn bolisilǝr.□ ■ 8 Mening Mǝsiⱨ Əysaning iq-baƣrida bolup silǝrni xunqilik tǝlpünüp seƣinƣanliⱪimƣa Huda Ɵzi guwaⱨqidur.■

9 Mening dua-tilawitim bolsa, silǝrning muⱨǝbbitinglarning ⱨǝrtǝrǝplimǝ bilim wǝ ǝtrapliⱪ sawat bilǝn yorutulup tehimu exip taxⱪayki, 10 silǝr nemǝ ixlarning ǝwzǝl ikǝnlikini pǝrⱪ etǝlǝydiƣan bolup, Mǝsiⱨning künidǝ pak-diyanǝtlik, ǝyibsiz bolisilǝr□ 11 ⱨǝmdǝ Əysa Mǝsiⱨ arⱪiliⱪ bolƣan, Hudaning xan-xǝripi ⱨǝm mǝdⱨiyisini elip kelidiƣan ⱨǝⱪⱪaniyliⱪning mewisi bilǝn toldurulisilǝr.

12 Biraⱪ silǝrgǝ xuni hǝwǝrlǝndürmǝkqimǝnki, i ⱪerindaxlar, mening bu ǝⱨwalim ǝmǝliyǝttǝ hux hǝwǝrning tehimu kǝng tarⱪilixi üqün türtkǝ boldi; 13 Qünki mening ⱪamilixim Mǝsiⱨ üqün ikǝnliki imperator ordisidiki ⱪarawulhanidikilǝrgǝ wǝ baxⱪa ⱨǝmmǝylǝngǝ ayan boldi.□

14 Xuning bilǝn ⱪerindaxlarning kɵpinqisi mening ⱪamilixim tüpǝylidin Rǝbgǝ tayinip Hudaning sɵz-kalamini ⱪorⱪmay sɵzlǝxkǝ tehimu jür’ǝtlik boldi; □ ■ 15 dǝrwǝⱪǝ, bǝziliri ⱨǝsǝt ⱪilip yaki riⱪabǝtlixip, bǝziliri aⱪ kɵngüllük bilǝn Mǝsiⱨni jakarlaydu; 16 keyinkiliri bolsa bǝrⱨǝⱪ muⱨǝbbǝttin, mening hux hǝwǝrni aⱪlap ispatlixim üqün muxu yǝrgǝ ⱪoyulƣanliⱪimni bilgǝnlikidin xundaⱪ ⱪilmaⱪta; □ 17 Aldinⱪiliri bolsa qin kɵnglidin ǝmǝs, bǝlki xǝhsiyǝtqilikidin, mening zǝnjirlǝngǝn dǝrdimgǝ dǝrd ⱪoxmaⱪqi bolup xundaⱪ ⱪilmaⱪta.□

18 Əmdi bularƣa nemǝ degülük? Ⱪandaⱪla bolmisun, toƣra niyǝttin bolsun sahtiliⱪtin bolsun, ohxaxla Mǝsiⱨ jakarlinidu; mǝn xuningƣa xadlinimǝn; bǝrⱨǝⱪ, dawamliⱪ xadliniwerimǝn. 19 Qünki dualiringlar wǝ Mǝsiⱨ Əysaning Roⱨining ⱪuwwǝtlixi arⱪiliⱪ bu ixlar nijat-ⱪutⱪuzuluxumƣa mǝdǝt bolidu dǝp bilimǝn, □ ■ 20 — demǝk, tǝⱪǝzzaliⱪim wǝ ümid-istikim boyiqǝ ⱨeq ixta hijalǝtqiliktǝ ⱪalmastin, tirik yaki ɵlük bolay, ⱨǝrdaim bolƣinidǝk ⱨazirmu toluⱪ jasarǝt bilǝn Mǝsiⱨ tenimdǝ uluƣlansun! □ ■ 21 Qünki manga nisbǝtǝn ⱨayatimning ɵzi Mǝsiⱨdur, ɵlüx bolsa tehimu paydiliⱪtur.

22 Jenim tenimdǝ ⱪalsa, ǝmdi nesiwǝm yǝnǝ mewilik hizmǝt bolidu; lekin ⱪaysisini ǝwzǝl bilip talliweliximni bilmǝywatimǝn; 23 mǝn ⱨayat bilǝn mamat otturisida ⱪisilip ⱪaldim; qünki bu dunyadin ayrilip, Mǝsiⱨ bilǝn billǝ boluxⱪa intizarmǝn — bu ix ziyadǝ ǝwzǝldur; 24 ǝmma silǝr üqün jenimning tenimdǝ ⱪelixi tehimu zɵrürƣu dǝymǝn.□

25 Əmdi buningƣa ixǝnqim kamil bolup, silǝrning etiⱪadta alƣa ilgirilixinglar ⱨǝm xad-huram boluxunglar üqün mǝn silǝr bilǝn billǝ ⱪelip dawamliⱪ turimǝn dǝp bilimǝn; □ 26 xuning bilǝn mening silǝrgǝ yǝnǝ ⱨǝmraⱨ bolƣinim wǝjidin mǝn arⱪiliⱪ Mǝsiⱨ Əysada pǝhirlinip tǝntǝnǝ ⱪilixinglar tehimu ziyadilixidu!

27 Pǝⱪǝt ɵzünglarni Mǝsiⱨning hux hǝwirigǝ layiⱪ tutunglarki, mǝn yeninglarƣa berip silǝr bilǝn didarlaxⱪandimu, silǝrdin ayrilƣandimu, ixliringlardin anglaydiƣinim silǝrning bir roⱨ bir janda bolup qing dǝssǝp turup, hux hǝwǝrdiki etiⱪadning yolida kürǝxkǝ intiliwatⱪininglar, □ ■ 28 xundaⱪla ⱪarxi qiⱪⱪuqilarning ⱨeqⱪandaⱪ wǝⱨimiliridin patiparaⱪ bolup kǝtmigininglar bolsun; silǝrdiki bu ƣǝyrǝt, ularƣa ⱨalakǝtning bǝlgisi, silǝrgǝ bolsa ⱪutⱪuzuluxunglarning alamiti, xuningdǝk alayitǝn Hudadin kǝlgǝn bir alamǝttur; □ 29 Qünki Mǝsiⱨning yolida silǝrgǝ pǝⱪǝt Uningƣa ixinixnila ǝmǝs, yǝnǝ Uning üqün horluⱪⱪa uqraxmu nesiwǝ ⱪilinƣandur. 30 Qünki silǝr ilgiri mǝndǝ kɵrgininglardǝk wǝ xuningdǝk ⱨazir angliƣininglardǝk mǝn yoluⱪⱪan kürǝxkǝ silǝrmu yoluⱪmaⱪtisilǝr.□

□1:1 «Əysa Mǝsiⱨning ⱪulliri bolƣan Pawlus wǝ Timotiydin, Filippida turuwatⱪan, Mǝsiⱨ Əysada bolƣan barliⱪ muⱪǝddǝs bǝndilǝrgǝ, yetǝkqilǝr wǝ hizmǝtqilǝrgǝ salam!» — «yetǝkqilǝr» ⱨǝm «hizmǝtqilǝr» toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizgǝ ⱪarang.

■1:2 Rim. 1:7; 1Pet. 1:2.

□1:3 «Ⱨǝrⱪetim silǝrni ǝsliginimdǝ mǝn Hudayimƣa tǝxǝkkür eytimǝn,...» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Silǝrning meni ⱨǝrⱪetimliⱪ ǝsligininglar üqün rǝⱨmǝt eytimǝn...».

■1:3 Əf. 1:15; Kol. 1:3; 1Tes. 1:2; 2Tes. 1:3.

□1:4-5 «...silǝrning birinqi künidin tartip bügüngǝ ⱪǝdǝr hux hǝwǝr hizmitigǝ bolƣan ⱨǝmkarliⱪinglar tüpǝylidin tohtimay xad-huramliⱪ bilǝn silǝrgǝ dua-tilawǝt ⱪiliwatimǝn» — «silǝrning birinqi künidin tartip» — demǝk, Filippiliⱪlarning Pawlustin hux hǝwǝrni ⱪobul ⱪilƣan künidin tartip. Hǝt yezilƣan qaƣda Pawlusning ular bilǝn bolƣan «ⱨǝmkarlixixi» on yildin kɵp bolƣan.

□1:6 «Silǝrdǝ yahxi ixni Baxliƣuqi bu ixni taki Əysa Mǝsiⱨning künigiqǝ kamalǝtkǝ yǝtküzüp tamamlaydu» — «Əysa Mǝsiⱨning küni» bolsa Mǝsiⱨ dunyaƣa ⱪaytip kelidiƣan, jamaǝtni ɵzigǝ ⱪobul ⱪilidiƣan künidur. «Ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng.

■1:6 Yⱨ. 6:29; 1Tes. 1:3.

□1:7 «qünki mǝn ⱪǝlbinglardidurmǝn» — baxⱪa hil tǝrjimisi: «qünki silǝr mening ⱪǝlbimdidursilǝr». Lekin bizningqǝ bizning tǝrjimimimiz toƣridur; xundaⱪ bolƣanda ayǝtning omumiy mǝnisi: — Ularning «Pawlusⱪa ⱪǝlbidin orun bǝrgini» wǝ xuningdǝk türmidǝ bolƣan ⱨajitidin qiⱪⱪanliⱪi, ⱨǝr jǝⱨǝttin ularning hizmǝttǝ Pawlusⱪa xerik bolƣuqilarning barliⱪini, Pawlusⱪa nisbǝtǝn ularning ⱨǝⱪiⱪiy etiⱪadqilar ikǝnlikini ispatlaydu. «mǝn zindanda zǝnjirlǝnginimdimu wǝ hux hǝwǝrni aⱪliƣinimdimu, dǝlilliginimdimu Huda manga yǝtküzgǝn meⱨir-xǝpⱪǝttin silǝrmu ortaⱪ bǝⱨrimǝn bolisilǝr» — buning mǝnisi bǝlkim: (1) Filippidiki ⱪerindaxlarning türmidǝ yatⱪan Pawlusⱪa yardǝm berip uni riƣbǝtlǝndürüxi wǝ hux hǝwǝrning yolida uning bilǝn ortaⱪ japa tartixⱪa tǝyyar boluxi Huda meⱨir-xǝpⱪitini ularda mol yürgüzüxi, yaki (2) ularning xundaⱪ ⱪilixi Hudaning Ɵz meⱨir-xǝpⱪitini ularƣa tehimu mol yaƣduruxining sǝwǝbi bolƣan. Ikkilisining mumkinqiliki bar bolƣini bilǝn bizningqǝ ikkinqisi eⱨtimalƣa yeⱪindur.

■1:7 Əf. 3:1; 4:1; Kol. 4:3,18; 2Tim. 1:8.

■1:8 Rim. 1:9; 9:1; 2Kor. 1:23; 11:31; Gal. 1:20; 1Tes. 2:5; 1Tim. 5:21; 2Tim. 4:1.

□1:10 «... xundaⱪla silǝrning nemǝ ixlarning ǝwzǝl ikǝnlikini pǝrⱪ etǝlǝydiƣan bolup, Mǝsiⱨning künidǝ pak-diyanǝtlik, ǝyibsiz boluxunglar...» — «Mǝsiⱨning küni» toƣruluⱪ 6-ayǝttiki izaⱨatni kɵrüng. «Ⱪoxumqǝ sɵz»imiznimu kɵrüng.

□1:13 «mening ⱪamilixim» — grek tilida «mening baƣ-zǝnjirlirim». «imperator ordisidiki ⱪarawulhana» — grek tilida «praytorium» degǝn sɵz Ⱪǝysǝrning ordisidiki mǝlum bir ⱪisimni kɵrsitidu. «Praytorium»ƣa imperatorni mudapiǝ ⱪilƣuqilar bolƣan Rim imperiyǝsining ǝng hil lǝxkǝrliri jaylaxⱪan; xu yǝr yǝnǝ Rim imperiyǝsining ⱨǝrⱪaysi ɵlkisidiki waliylarning bax xtabi idi. Xunga Pawlusning bu yǝrdǝ «baxⱪa ⱨǝmmǝylǝn» degini bǝlkim lǝxkǝrlǝrni ⱨǝm Rimda turuwatⱪan barliⱪ waliylarnimu kɵrsitidu.

□1:14 «Xuning bilǝn ⱪerindaxlarning kɵpinqisi mening ⱪamilixim tüpǝylidin Rǝbgǝ tayinip Hudaning sɵz-kalamini ⱪorⱪmay sɵzlǝxkǝ tehimu jür’ǝtlik boldi...» — demǝk, kɵp ⱪerindaxlar: «Pawlus ⱨǝtta Ⱪǝysǝrning ordisida turupmu Hudaning sɵzini ⱪorⱪmay sɵzlǝwatⱪan yǝrdǝ, mǝn sirtta ǝrkin turup uni jakarlaxta nemidin ⱪorⱪⱪantim?» dǝp jür’ǝtlinidu.

■1:14 Əf. 3:13; 1Tes. 3:3.

□1:16 «muxu yǝrgǝ ⱪoyulƣanliⱪim» — «ⱪoyulƣanliⱪim» — Ⱨǝmmigǝ Ⱪadir tǝripidin, ǝlwǝttǝ.

□1:17 «aldinⱪiliri bolsa qin kɵnglidin ǝmǝs, bǝlki xǝhsiyǝtqilikidin, mening zǝnjirlǝngǝn dǝrdimgǝ dǝrd ⱪoxmaⱪqi bolup xundaⱪ ⱪilmaⱪta» — xundaⱪ ⱪerindaxlar bǝlkim: «uluƣ rosul Pawlus türmidǝ ⱪamaⱪliⱪ, bizgǝ pursǝt kǝldi» dǝp, jamaǝtlǝr arisida ɵz dangⱪini qiⱪarmaⱪqi, ɵzliri «rosullarning paaliyǝtliri» boluwalmaⱪqi bolƣanlardur.

□1:19 «Qünki dualiringlar wǝ Mǝsiⱨ Əysaning Roⱨining ⱪuwwǝtlixi arⱪiliⱪ bu ixlar nijat-ⱪutⱪuzuluxumƣa mǝdǝt bolidu dǝp bilimǝn...» — «mening nijat-ⱪutⱪuzuluxum» — bǝzi alimlar bu sɵzlǝrni «türmidin ⱪutⱪuzulux» yaki bolmisa «meni ɵlüm arⱪiliⱪ jǝnnǝtkǝ yǝtküzüx» dǝp qüxinidu; bizningqǝ bu sɵzlǝr qoⱪum tɵwǝndiki 20-ayǝt bilǝn baƣliⱪtur. 20-ayǝttǝ «nijat-ⱪutⱪuzulux»ning ǝmǝliyǝttǝ nemǝ ikǝnliki kɵrisitilidu. «Ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng.

■1:19 2Kor. 1:11.

□1:20 «tǝⱪǝzzaliⱪim wǝ ümid-istikim boyiqǝ ⱨeq ixta hijalǝtqiliktǝ ⱪalmastin... » — «ⱨeq ixta hijalǝtqiliktǝ ⱪalmastin...» bǝlkim Mǝsiⱨning wǝkil süpitidǝ Uningƣa ⱨeqⱪandaⱪ daƣ kǝltürmǝslikini kɵrsitidu.

■1:20 Rim. 5:5.

□1:24 «ǝmma silǝr üqün jenimning tenimdǝ ⱪelixi tehimu zɵrürƣu dǝymǝn» — 21-25-ayǝtlǝr toƣruluⱪ «kirix sɵz»imizni kɵrüng.

□1:25 «Əmdi buningƣa ixǝnqim kamil bolup, silǝrning etiⱪadta alƣa ilgirilixinglar ⱨǝm xad-huram boluxunglar üqün mǝn silǝr bilǝn billǝ ⱪelip dawamliⱪ turimǝn dǝp bilimǝn» — Pawlusning türmidin ⱪayta qiⱪⱪanliⱪi toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng.

□1:27 «ɵzünglarni Mǝsiⱨning hǝwirigǝ layiⱪ ⱨalda tutunglar» — grek tilida «ɵzünglar Mǝsiⱨning hǝwirigǝ layiⱪ ⱨalda puⱪra bolunglar» degǝn sɵz bilǝn ipadilinidu. Filippidikilǝr bolsa «rimliⱪ puⱪralar» dǝp ⱨesablinip, alaⱨidǝ imtiyazliⱪ idi. Pawlusning puritip eytmaⱪqi bolƣini «Ɵzünglarni ǝrxtiki puⱪralarƣa layiⱪ ⱨalda tutunglar» degǝnliktur.

■1:27 Yar. 17:1; 1Kor. 7:20; Əf. 4:1; Kol. 1:10; 1Tes. 2:12; 4:1.

□1:28 «silǝrdiki bu ƣǝyrǝt...» — grek tilida «bu ix...». Baxⱪa mumkinqiliki barki, «bu ix» ⱪarxi qiⱪⱪuqilarning ⱪarxiliⱪining ɵzini kɵrsitidu. «...ularƣa ⱨalakǝtning bǝlgisi, silǝrgǝ bolsa ⱪutⱪuzuluxunglarning alamiti, xuningdǝk alayitǝn Hudadin kǝlgǝn bir alamǝttur» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «...ularƣa ⱨalakǝtning bǝlgisi, silǝrgǝ bolsa ⱪutⱪuzuluxunglarning alamiti, (xuningdǝk) ⱪutⱪuzuluxunglarning Hudadin bolƣanliⱪiƣa bir alamǝttur».

□1:30 «.. silǝr ilgiri mǝndǝ kɵrgininglardǝk wǝ xuningdǝk ⱨazir angliƣininglardǝk mǝn yoluⱪⱪan kürǝxkǝ silǝrmu yoluⱪmaⱪtisilǝr» — demǝk, (1) etiⱪad üqün ziyankǝxlikkǝ yoluⱪux; (2) xübⱨisizki, ⱨǝrhil jin-xǝytanlar tǝripidin kǝlgǝn ⱨujumƣa uqrax («roⱨiy kürǝx — «Əf.» 6:10-18ni kɵrüng).