Muqeddes Kalam (latin yéziq) Pend-nesihetler 20

1 Sharab kishini reswa qilar,

Haraq kishini ghaljirlashturar;

Kimki uninggha bérilip ézip ketse, eqilsizdur.

2 Padishahning ghezipi shirning hörkirishige oxshash qorqunchluqtur;

Uning achchiqini keltürgen, öz jénigha jaza chüshürer. ◼ ◘

3 Özini majiradin néri qilish kishining izzitidur;

Biraq herbir exmeq özini basalmas. ◘

4 Hurun adem qishta yer heydimes;

Yighim waqtida yoqluqta qélip ashliq tiler. ◼

5 Kishining könglidiki oy-niyetliri chongqur sugha oxshashtur;

Yorutulghan adem ularni tartip alalaydu. ◼ ◘

6 Özini sadiq deydighanlar köptur;

Biraq ishenchlik bir ademni kim tapalisun?

7 Heqqaniy adem diyanetlik yolda mangar;

Uning perzentlirige bext-beriket qaldurular!

8 Padishah adalet textide olturghanda,

Hemme yamanliqni közi bilen qoghlaydu. ◘

9 Kim özini gunahtin tazilandim,

Wijdanim paklandi, déyeleydu? ◘

10 Ikki xil taraza téshi,

Ikki xil küre ishlitish,

Oxshashla Perwerdigargha yirginchliktur. ◘

11 Hetta bala öz xisliti bilen biliner;

Uning qilghanlirining pak, durus yaki emesliki heriketliridin körünüp turar.

12 Köridighan közni, anglaydighan qulaqni,

Her ikkisini Perwerdigar yaratti. ◘

13 Uyqugha amraq bolma, namratliqqa uchraysen;

Közüngni échip oyghaq bol, néning mol bolar. ◘

14 Xéridar mal alghanda: «Nachar iken, nachar iken!» dep qaqshaydu;

Élip ketkendin kéyin «Ésil nerse, erzan aldim» dep maxtinidu.

15 Altun bar, leel-yaqutlarmu köptur;

Biraq bilimni béghishlighan lewler némidégen qimmetlik göherdur! ◘

16 Yatqa képil bolghan kishidin qerzge tonini tutup alghin;

Yat xotun’gha kapalet bergen kishidin kapalet puli al. ◘

17 Aldap érishken tamaq tatliqtur;

Kéyin, uning yégini shéghil bolar. ◘

18 Pilanlar meslihet bilen békitiler;

Pishqan körsetme bilen jeng qilghin.

19 Gep toshughuchi sirlarni ashkarilar;

Shunga walaqtekkür bilen arilashma. ◘

20 Kimki ata-anisini haqaret qilsa,

Uning chirighi zulmet qarangghusida öcher! ◘

21 Téz érishken miras haman beriketlik bolmas. ◘

22 Yamanliqqa yamanliq qayturay déme;

Perwerdigargha tayinip küt, U derdingge yéter. ◘

23 Ikki xil taraza téshi Perwerdigargha yirginchliktur;

Saxta ölchem qet’iy yarimas. ◼ ◘

24 Insanning hayatliq qedemlirini Perwerdigar belgileydu;

Undaqta insan öz musapisini nedin bilsun? ◘

25 Bir nersisini yéniklik bilen «Xudagha atalghan!» dep wede bérish,

Qesemlerdin kéyin ikkilinip qayta oylinish,

Öz jénini qiltaqqa chüshürgen’ge barawer.

26 Dana padishah yamanlarni topanni sorughandek soruwétidu,

Xaman tepkendek tuluq bilen yanjiwéter.

27 Ademning roh-wijdani — Perwerdigarning chirighidur,

U qelbning herbir teglirini tekshürüp perq éter.

28 Méhir-shepqet we heqiqet padishahni saqlaydu;

U méhir-shepqet bilenla öz textini mustehkemleydu.

29 Yash yigitlerning qawulluqi ularning pexridur;

Qérilarning izziti aq chachliridur. ◘

30 Terbiye yariliri yamanliqni tazilap chiqirar,

Tayaq izliri ich-baghirni taza qilar. ◘

◼20:2 «... öz jénigha jaza chüshürer» — ibraniy tilida: «... öz jénigha gunah qilghan bolidu».

◘20:2 Pend. 16:14; 19:12

◘20:3 Pend. 17:14

◼20:4 «Hurun adem qishta yer heydimes» — Pelestinde bir yil alte pesilge bölinidu. On birinchi, on ikkinchi ay «qish pesli» hésablinidu. «Qish» pesli yer heydilidighan pesil, chünki bu pesilde yamghur yéghip tupraq yumshaq bolidu.

◼20:5 «Kishining könglidiki oy-niyetliri ... yorutulghan adem ularni tartip alalaydu» — bu pend-nesihetke qarita alimlarda töwendikidek birqanche xil chüshenche bar: (1) her ademning könglide chongqur oy-niyetler bardur; yorutulghan kishi bu oy-niyetlerni (yaxshi bolsun yaman bolsun) eqli bilen chüshinip yételeydu. (2) yorutulghan kishi danishmen hem az sözleydighan kishilerdin ularning yaxshi oy-pikirlirini, yaxshi nesihetlirini alalaydu. (3) yorutulghan kishi yaman niyetlik kishilerning aghzidin ularning niyetlirini bileleydu. (4) bezi alimlar bu ayetni «herbir kishining könglide Xudadin kelgen dalalet (yolyoruq, hidayet) bardur; u chongqur quduqtiki sugha oxshaydu; ...» dep chüshinip, uning menisini: «Xudadin kelgen shu «dalalet» herbir ademning könglide bolghan bolidu, yorutulghan kishi bu dalaletni jakarlap bashqilarni yorutalaydu» dep chüshendüridu. Bizningche birinchi xil chüshenchini toghra dep qaraymiz.

◘20:5 Pend. 18:4

◘20:8 Pend. 20:26

◘20:9 1Pad. 8:46; Ayup 14:4; Zeb. 51:5-7; Top. 7:20; 1Yuh. 1:8

◘20:10 Qan. 25:13; Pend. 11:1; 20:23

◘20:12 Mis. 4:11; Zeb. 94:9

◘20:13 Pend. 19:15

◘20:15 Pend. 3:14,15

◘20:16 Pend. 11:15; 27:13

◘20:17 Pend. 9:17

◘20:19 Pend. 11:13

◘20:20 Mis. 21:17; Law. 20:9; Qan. 27:16; Mat. 15:4

◘20:21 Pend. 13:11; 28:20

◘20:22 Qan. 32:35; Pend. 17:13; 24:29; Rim. 12:17; 1Tés. 5:15; 1Pét. 3:9

◼20:23 «qet’iy yarimas» — ibraniy tilida «yaxshi emes».

◘20:23 Pend. 20:10

◘20:24 Ayup 31:4; Zeb. 37:23; 139:1-3; Yer. 10:23

◘20:29 Pend. 16:31

◘20:30 Pend. 10:13