15
Ən’ǝnimiz muⱨimmu yaki Hudaning ǝmri muⱨimmu — insanni nemǝ napak ⱪilidu?
Mar. 7:1-23
Bu qaƣda, Tǝwrat ustazliridin wǝ Pǝrisiylǝrdin bǝziliri Yerusalemdin kelip Əysaning aldiƣa berip:Mar. 7:1. — Muhlisliring nemixⱪa ata-bowilirimizning ǝn’ǝnilirigǝ hilapliⱪ ⱪilidu? Qünki ular ⱪollirini yumay tamaⱪ yǝydikǝnƣu, — dedi.
Lekin u ularƣa mundaⱪ jawab bǝrdi:
— Silǝrqu, silǝr nemixⱪa ǝn’ǝnimizni saⱪlaymiz dǝp Hudaning ǝmrigǝ hilapliⱪ ⱪilisilǝr? Qünki Huda: «Ata-anangni ⱨɵrmǝt ⱪil» wǝ «Atisi yaki anisini ⱨaⱪarǝtligǝnlǝr ɵlümgǝ mǝⱨkum ⱪilinsun» dǝp ǝmr ⱪilƣan.«Ata-anangni ⱨɵrmǝt ⱪil» wǝ «atisi yaki anisini ⱨaⱪarǝtligǝnlǝr ɵlümgǝ mǝⱨkum ⱪilinsun» — bu ǝmrlǝr Tǝwrat «Mis.» 20:12, 17, «Law.» 20:9 wǝ «Ⱪan.» 5:16dǝ hatirilinidu.  Mis. 20:12; 21:17; Law. 20:9; Ⱪan. 5:16; Pǝnd. 20:20; Əf. 6:2. Lekin silǝr: — Ⱨǝrⱪandaⱪ kixi «Atisi yaki anisiƣa: — Mǝn silǝrgǝ yardǝm bǝrgüdǝk nǝrsilǝrni alliⱪaqan Hudaƣa atiwǝttim — desila, uning ata-anisiƣa ⱨɵrmǝt-wapadarliⱪ ⱪilix mǝjburiyiti ⱪalmaydu, — dǝysilǝr. Buning bilǝn ǝn’ǝnǝnglarni dǝp, Hudaning ǝmrini yoⱪⱪa qiⱪiriwǝttinglar.«uning ata-anisiƣa ⱨɵrmǝt-wapadarliⱪ ⱪilix mǝjburiyiti ⱪalmaydu, — dǝysilǝr. Buning bilǝn ǝn’ǝnǝnglarni dǝp, Hudaning ǝmrini yoⱪⱪa qiⱪiriwǝttinglar» — Mǝsiⱨning sɵzigǝ ⱪariƣanda «Hudaƣa atiƣan tǝǝlluⱪatlar» tehi atiƣuqi kixining ⱪolida turƣanda, ulardin paydiliniwǝrsǝ bolatti. Xu kixi bǝlkim Tǝwrat ustazlirining ⱪollixi bilǝn «dunyadin kǝtkinimdin keyin...» yaki «mǝlum bir mǝzgildin keyin...» «ibadǝthaniƣa tapxurimǝn» dǝp ⱪǝsǝm ⱪilƣan bolsa kerǝk. Yǝⱨudiylarning tarihiy hatiriliridǝ xuningƣa ohxax kɵpligǝn misallar tepilidu.
Pǝriysilǝr ɵgǝtkǝn xu ⱨiylǝ-mikir: «Mal-mülküngni Hudaƣa atalƣan («ⱪurban ⱪilƣan») ⱪilƣan bolsang, ata-anangdin hǝwǝr almisang bolidu» ǝmǝs, bǝlki «(xundaⱪ ⱪilƣan bolsang) hǝwǝr elixingƣa bolmaydu» degǝndǝk. Ular xübⱨisizki ahirida bu ixtin mǝlum bir payda kɵridu, ǝlwǝttǝ.
  Mar. 7:13; 1Tim. 4:3; 2Tim. 3:2. Əy sahtipǝzlǝr! Yǝxaya pǝyƣǝmbǝr bǝrgǝn muxu bexarǝt toptoƣra silǝr toƣruluⱪ ikǝn: —
«Muxu hǝlⱪ aƣzida meni ⱨɵrmǝtligini bilǝn,
Biraⱪ ⱪǝlbi mǝndin yiraⱪ.Yǝx. 29:13; Əz. 33:31; Mar. 7:6.
Ular manga biⱨudǝ ibadǝt ⱪilidu.
Ularning ɵgǝtkǝn tǝlimliri pǝⱪǝt insanlardin qiⱪⱪan pǝtiwalarla, halas».«... Ular manga biⱨudǝ ibadǝt ⱪilidu. Ularning ɵgǝtkǝn tǝlimliri pǝⱪǝt insanlardin qiⱪⱪan pǝtiwalarla, halas» — (8-9-ayǝtlǝr) «Yǝx.» 29:13.  Yǝx. 29:13; Mar. 7:6, 7; Kol. 2:18, 20, 22.
 
Ⱨǝⱪiⱪiy napakliⱪ
10 Andin u halayiⱪni yeniƣa qaⱪirip, ularƣa:
— Ⱪulaⱪ selinglar ⱨǝm xuni qüxininglarki, Mar. 7:14. 11 Insanni napak ⱪilidiƣini aƣzidin kiridiƣini ǝmǝs, bǝlki aƣzidin qiⱪidiƣinidur, — dedi.Ros. 10:15; Rim. 14:17,20; Tit. 1:15.
12 Keyin muhlisliri uning aldiƣa kelip:
— Sening bu sɵzüngni Pǝrisiylǝr anglap, uningdin bizar bolup rǝnjigǝnlikini bildingmu? — dedi.
13 Lekin u mundaⱪ jawab ⱪayturdi:
— Ərxtiki Atam tikmigǝn ⱨǝrⱪandaⱪ ɵsümlük yiltizidin yulunup taxlinidu. Yⱨ. 15:2. 14 Silǝr ularƣa pisǝnt ⱪilmanglar; ular korlarƣa yol baxlaydiƣan korlardur. Əgǝr kor korƣa yol baxlisa, ⱨǝr ikkisi oriƣa qüxüp ketidu.Yǝx. 42:19; Luⱪa 6:39.
15 Lekin Petrus uningƣa:
— Baya eytⱪan tǝmsilni bizgǝ qüxǝndürüp bǝrgǝysǝn, — dedi.Mar. 7:17.
16 Lekin u: — Silǝrmu tehiqǝ qüxǝnqigǝ eriximidinglar?! — dedi. 17 Eƣizƣa kirgǝn barliⱪ nǝrsilǝrning axⱪazan arⱪiliⱪ tǝrǝt bolup qiⱪip ketidiƣanliⱪini tehi qüxǝnmǝmsilǝr? 18 Lekin eƣizdin qiⱪidiƣini ⱪǝlbtin qiⱪidu, insanni napak ⱪilidiƣinimu xudur. 19 Qünki yaman oylar, ⱪatilliⱪ, zinahorluⱪ, buzuⱪqiliⱪ, oƣriliⱪ, yalƣan guwaⱨliⱪ wǝ tɵⱨmǝt ⱪatarliⱪlar ⱪǝlbtin qiⱪidu. Yar. 6:5; 8:21; Pǝnd. 6:14; Yǝr. 17:9. 20 Insanni napak ⱪilidiƣanlar mana xulardur; yuyulmiƣan ⱪollar bilǝn tamaⱪ yeyix insanni napak ⱪilmaydu.
 
Yat ǝllik ayalning etiⱪadi
Mar. 7:24-30
21 Əysa u yǝrdin qiⱪip, Tur wǝ Zidon xǝⱨǝrlirining ǝtrapidiki yurtlarƣa bardi. «Əysa u yǝrdin qiⱪip, Tur wǝ Zidon xǝⱨǝrlirining ǝtrapidiki yurtlarƣa bardi» — u yǝr «qǝtǝlliklǝr» turuwatⱪan rayon bolup, Mǝsiⱨning xu yǝrgǝ berixtiki mǝⱪsiti, ɵz hǝlⱪidin bir waⱪit ayrilip aram elixtin ibarǝt bolsa kerǝk.  Mar. 7:24. 22 Mana, u qǝt yǝrlǝrdin kǝlgǝn ⱪananiy bir ayal uning aldiƣa kelip:
— I Rǝb! Dawutning oƣli, ⱨalimƣa rǝⱨim ⱪilƣaysiz! Ⱪizimƣa jin qaplixiwalƣanikǝn, ⱪiynilip ketiwatidu! — dǝp uningƣa nida ⱪilip zarlidi.
23 Lekin u u ayalƣa bir eƣizmu jawab bǝrmidi. Muhlisliri uning yeniƣa kelip:
— Bu ayalni yolƣa salsang! Qünki u kǝynimizdin ǝgixip yalwurup nida ⱪiliwatidu, — dedi.
24 Əmdi u jawab berip:
— Mǝn pǝⱪǝt yoldin tenigǝn ⱪoy padiliri bolƣan Israil jǝmǝtidikilǝrgǝ ǝwǝtilgǝnmǝn, — dedi.Mat. 10:6; Ros. 13:46.
25 Əmma ⱨeliⱪi ayal uning aldiƣa kelip sǝjdǝ ⱪilip:
— Rǝb, manga yardǝm ⱪilƣaysǝn! — dǝp yalwurdi.
26 U uningƣa:
— Balilarning nenini kiqik itlarƣa taxlap berix yahxi ǝmǝs, — dedi.«Balilarning nenini kiqik itlarƣa taxlap berix yahxi ǝmǝs» — Mǝsiⱨ bu yǝrdǝ ɵzining dǝslǝpki wǝzipisini, Yǝⱨudiylarƣa hux hǝwǝr yǝtküzüx, dǝp tǝkitlǝydu. «Kiqik itlar» bǝlkim ⱨaⱪarǝtlik sɵz bolmay, ɵydiki arzuluⱪ pistilirini kɵrsitidu. Bu muⱨim wǝⱪǝ toƣrisida «ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng.
27 Lekin ⱨeliⱪi ayal:
— Durus, i Rǝb, biraⱪ ⱨǝtta itlarmu hojayinining dastihinidin qüxkǝn uwaⱪlarni yǝydiƣu, — dedi.
28 Xuning bilǝn Əysa uningƣa:
— Əy hanim, ixǝnqing küqlük ikǝn! Tiliginingdǝk bolsun! — dedi. U ayalning ⱪizi xuan saⱪiyip kǝtti.
 
Nurƣun kesǝllǝrning saⱪaytilixi
29 Əysa u yǝrdin qiⱪip, Galiliyǝ dengizining boyidin ɵtüp, taƣⱪa qiⱪip olturdi. Mar. 7:31. 30 Uning aldiƣa top-top halayiⱪ yiƣildi. Ular tokur, ⱪariƣu, gaqa, qolaⱪ wǝ nurƣun baxⱪa hil kesǝllǝrnimu elip kelip, uning ayiƣi aldiƣa ⱪoyuxti; u ularni saⱪaytti. Yǝx. 29:18; 35:5; Mat. 11:5; Luⱪa 7:22. 31 Xuning bilǝn halayiⱪ gaqilarning sɵzliyǝlǝydiƣan bolƣanliⱪini, qolaⱪlarning saⱪayƣinini, tokurlarning mangƣanliⱪini wǝ ⱪariƣularning kɵridiƣan bolƣanliⱪini kɵrüp, ⱨǝyran boldi wǝ Israilning Hudasini uluƣlidi.
 
Tɵt ming adǝmning toyƣuzuluxi
Mar. 8:1-10
32 Andin Əysa muhlislirini yeniƣa qaⱪirip:
— Bu halayiⱪⱪa iqim aƣriydu; qünki ular üq kündin beri yenimda boldi, yegüdǝk bir nǝrsisimu ⱪalmidi. Ularni ɵylirigǝ aq ⱪayturuxni halimaymǝn, yolda ⱨalidin ketixi mumkin, — dedi.Mar. 8:1.
33 Muhlislar uningƣa:
— Bu qɵldǝ bunqiwala adǝmni toyƣuzƣudǝk kɵp nanni nǝdin tapimiz? — deyixti.
34 Əysa ulardin: Ⱪanqǝ neninglar bar? — dǝp soridi.
— Yǝttǝ nan bilǝn birnǝqqǝ tal kiqik beliⱪ bar, — deyixti ular.
35 Buning bilǝn u halayiⱪni yǝrdǝ olturuxⱪa buyrudi. 36 Andin, yǝttǝ nan bilǝn beliⱪlarni ⱪoliƣa elip Hudaƣa tǝxǝkkür eytip, ularni oxtup muhlisliriƣa bǝrdi, muhlislar halayiⱪⱪa ülǝxtürdi. 1Sam. 9:13. 37 Ⱨǝmmǝylǝn toyƣuqǝ yedi; andin muhlislar exip ⱪalƣan parqilarni yiƣip yǝttǝ qong sewǝtni toxⱪuzdi. 38 Tamaⱪ yegǝnlǝrning sani balilar wǝ ayallardin baxⱪa tɵt ming kixi idi. 39 U halayiⱪni yolƣa salƣandin keyin, kemigǝ qüxüp, Magadan yurtining qǝt yǝrlirigǝ bardi.
 
 

15:1 Mar. 7:1.

15:4 «Ata-anangni ⱨɵrmǝt ⱪil» wǝ «atisi yaki anisini ⱨaⱪarǝtligǝnlǝr ɵlümgǝ mǝⱨkum ⱪilinsun» — bu ǝmrlǝr Tǝwrat «Mis.» 20:12, 17, «Law.» 20:9 wǝ «Ⱪan.» 5:16dǝ hatirilinidu.

15:4 Mis. 20:12; 21:17; Law. 20:9; Ⱪan. 5:16; Pǝnd. 20:20; Əf. 6:2.

15:6 «uning ata-anisiƣa ⱨɵrmǝt-wapadarliⱪ ⱪilix mǝjburiyiti ⱪalmaydu, — dǝysilǝr. Buning bilǝn ǝn’ǝnǝnglarni dǝp, Hudaning ǝmrini yoⱪⱪa qiⱪiriwǝttinglar» — Mǝsiⱨning sɵzigǝ ⱪariƣanda «Hudaƣa atiƣan tǝǝlluⱪatlar» tehi atiƣuqi kixining ⱪolida turƣanda, ulardin paydiliniwǝrsǝ bolatti. Xu kixi bǝlkim Tǝwrat ustazlirining ⱪollixi bilǝn «dunyadin kǝtkinimdin keyin...» yaki «mǝlum bir mǝzgildin keyin...» «ibadǝthaniƣa tapxurimǝn» dǝp ⱪǝsǝm ⱪilƣan bolsa kerǝk. Yǝⱨudiylarning tarihiy hatiriliridǝ xuningƣa ohxax kɵpligǝn misallar tepilidu. Pǝriysilǝr ɵgǝtkǝn xu ⱨiylǝ-mikir: «Mal-mülküngni Hudaƣa atalƣan («ⱪurban ⱪilƣan») ⱪilƣan bolsang, ata-anangdin hǝwǝr almisang bolidu» ǝmǝs, bǝlki «(xundaⱪ ⱪilƣan bolsang) hǝwǝr elixingƣa bolmaydu» degǝndǝk. Ular xübⱨisizki ahirida bu ixtin mǝlum bir payda kɵridu, ǝlwǝttǝ.

15:6 Mar. 7:13; 1Tim. 4:3; 2Tim. 3:2.

15:8 Yǝx. 29:13; Əz. 33:31; Mar. 7:6.

15:9 «... Ular manga biⱨudǝ ibadǝt ⱪilidu. Ularning ɵgǝtkǝn tǝlimliri pǝⱪǝt insanlardin qiⱪⱪan pǝtiwalarla, halas» — (8-9-ayǝtlǝr) «Yǝx.» 29:13.

15:9 Yǝx. 29:13; Mar. 7:6, 7; Kol. 2:18, 20, 22.

15:10 Mar. 7:14.

15:11 Ros. 10:15; Rim. 14:17,20; Tit. 1:15.

15:13 Yⱨ. 15:2.

15:14 Yǝx. 42:19; Luⱪa 6:39.

15:15 Mar. 7:17.

15:19 Yar. 6:5; 8:21; Pǝnd. 6:14; Yǝr. 17:9.

15:21 «Əysa u yǝrdin qiⱪip, Tur wǝ Zidon xǝⱨǝrlirining ǝtrapidiki yurtlarƣa bardi» — u yǝr «qǝtǝlliklǝr» turuwatⱪan rayon bolup, Mǝsiⱨning xu yǝrgǝ berixtiki mǝⱪsiti, ɵz hǝlⱪidin bir waⱪit ayrilip aram elixtin ibarǝt bolsa kerǝk.

15:21 Mar. 7:24.

15:24 Mat. 10:6; Ros. 13:46.

15:26 «Balilarning nenini kiqik itlarƣa taxlap berix yahxi ǝmǝs» — Mǝsiⱨ bu yǝrdǝ ɵzining dǝslǝpki wǝzipisini, Yǝⱨudiylarƣa hux hǝwǝr yǝtküzüx, dǝp tǝkitlǝydu. «Kiqik itlar» bǝlkim ⱨaⱪarǝtlik sɵz bolmay, ɵydiki arzuluⱪ pistilirini kɵrsitidu. Bu muⱨim wǝⱪǝ toƣrisida «ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng.

15:29 Mar. 7:31.

15:30 Yǝx. 29:18; 35:5; Mat. 11:5; Luⱪa 7:22.

15:32 Mar. 8:1.

15:36 1Sam. 9:13.