Муқеддес Калам (кирил йезиқ) Даниял 9

Даниялниң өз хәлқигә дуа қилиши

1 Медиалиқ Аһашверошниң оғли Дариусниң биринчи жилида (у калдийләрниң зиминиға падиша қилинди) □ 2 Йәни тәхткә олтарған биринчи жили мәнки Даниял муқәддәс язмиларни оқушум билән Пәрвәрдигарниң Йәрәмия пәйғәмбәргә йәткүзгән калам-бешарити бойичә, Йерусалимниң харап болидиған җаза мәзгили йәтмиш жил екәнлигини чүшинип йәттим. ■ 3 Шуниң үчүн мән Рәб Худайимға роза тутуп, бөз рәхткә йөгинип, күл-топида олтирип, униңға йелинип дуа-тилавәт қилиш билән издинишкә бәл бағлидим. 4 Мән Пәрвәрдигар Худайимға дуа қилип, гуналиримизни иқрар қилип мундақ дедим:

— «Аһ Рәб, и Сени Өз әмирлириңгә итаәт қилғучиларға вәдә-әһдәңдә вападар болуп, өзгәрмәс меһриңни үзлүксиз көрсәткүчи улуқ, сүрлүк Тәңрим!■

5 Биз гуна садир қилдуқ, қәбиһлик қилдуқ; рәзиллик билән Сениң әмир-һөкүмлириңдин ваз кечип, Саңа асийлиқ қилдуқ, ■ 6 Шундақла Сениң намиң билән падишалиримиз, әмирлиримиз, ата-бовилиримиз вә пүткүл зиминдики хәлиққә сөз-каламиңни йәкүзгән қуллириң болған пәйғәмбәрләргә зади қулақ салмидуқ.

7 И Рәб, һәққанийәт Сәндила тепилиду, лекин Саңа асийлиқ вә вапасизлиқ қилғанлиғимиз түпәйлидин, бизгә, йәни Йәһудаларға, Йерусалимдикиләргә вә барлиқ Исраилларға, йеқинда болсун, жирақта болсун, Сән бизләрни сүргүнлүккә һайдивәткән барлиқ жутларда болсун, пәқәт бүгүнкидәк йүзимизни көтирәлмигидәк шәрмәндиликла қалди. 8 И Рәб, бизгә, йәни падишалиримизға, әмирлиримизгә вә ата-бовилиримизғиму йүзимизни көтирәлмигидәк шәрмәндилик қалди; чүнки биз Сениң алдиңда гуна садир қилдуқ.

9 И Рәб Худайимиз, биз Саңа асийлиқ қилған болсақму, Сәндин йәнила рәһимдиллик вә мәғпирәт-кәчүрүмләр тепилиду. □ ■ 10 Биз Сән Пәрвәрдигар Худайимизниң авазиға қулақ салмай, қуллириң болған пәйғәмбәрләр арқилиқ алдимизға қойған қанун-һөкүмлириңдә һеч маңмидуқ. 11 Пүткүл Исраил Сениң Тәврат-қанунуңға хилаплиқ қилип, авазиңға қулақ салмай Сениңдин йүз өриди. Дәрвәқә, Сениң қулуң Мусаға чүшүрүлгән Тәврат-қанунида пүтүлгән ләнәт һәмдә униң қәсәмядидики җазалар үстимизгә яғдурулди; чүнки биз Сениң алдиңда гуна садир қилдуқ.■ 12 Сән Өзүң бизгә вә үстимиздин һөкүмдарлиқ қилғучимизға қарита дегәнлириңгә әмәл қилип бизгә зор еғир күлпәтни кәлтүрдүң; чүнки Йерусалимда қилинған ишлар асман астидики һәр қандақ башқа жутта әзәлдин қилинған әмәс! 13 Мусаға тапиланған Тәврат-қанунида пүтүлгәндәк, бу пүтүн күлпәт бизгә чүшүрүлгән болсиму, и Пәрвәрдигар Худайимиз, лекин биз қәбиһликлиримиздин қол үзүп, һәқиқитиңни чүшинип йетидиған қилғайсән дәп техичә Сәндин илтипатиңни өтүнмидуқ. 14 Дәрвәқә Сән Пәрвәрдигар шу күлпәтни тәйярлап сақлап, бизниң үстимизгә чүшүрдуң; чүнки Сән Пәрвәрдигар Худайимиз, барлиқ қилған ишлириңда адил болуп кәлдиң; бирақ авазиңға қулақ салмидуқ.

15 Әнди, Өз күчлүк қолуң билән хәлқиңни Мисирдин елип чиқтиң, шуңлашқа бүгүнкидәк Өзүңгә нам-шөһрәт тиклидиң, и Рәб Худайимиз, — биз гуна садир қилдуқ, биз рәзиллик қилдуқ! ■ 16 Өтүнимән, и Рәб, пүткүл һәққанийлиғиңға уйғун, Йерусалим шәһириңгә, йәни муқәддәс теғиңға болған қәһр-ғәзивиңни тохтатқайсән! Чүнки бизниң өткүзгән гуналиримиз вә ата-бовилиримизниң қилған қәбиһликлириниң вәҗидин, Йерусалим вә хәлқиң барлиқ әтраптикилиримизниң һақарәт объекти болуп қалдуқ. 17 Әнди и Худайимиз, қулуңниң дуа вә тәләплиригә қулақ салғайсән, Өзүң үчүн вәйран қилинған муқәддәс җайиңни җамалиңни көрситип йорутқайсән. □ 18 И Худайим, қулақ селип аңлиғайсән! Бизниң вә Сениң намиң билән аталған шәһәрниң бешиға кәлгән күлпәтләргә нәзәр салғайсән! Бизниң Саңа илтиҗа қилғинимиз өзимизниң қандақтур һәққаний иш қилғанлиғимиздин әмәс, бәлки Сениң зор рәһимдиллиқлириңға таянғанлиғимиз сәвибидиндур.

19 И Рәб, аңлиғайсән! И Рәб, кәчүргәйсән! Қулақ селип аңлап амал қилғайсән! Өзүңниң нам-шөһритиң үчүн әнди тәхир қилмиғайсән! Чүнки Сениң бу шәһириң вә бу хәлқиң Өз намиң асасида аталған еди!».□

Җәбраилниң бешарәт бериши вә чүшәндүрүши

20 Мән дуайимни давамлаштуруп, өзүм вә хәлқим Исраилниң гуналирини иқрар қилип һәмдә Худайимниң муқәддәс теғи үчүн Пәрвәрдигар Худайимға йелинип, 21 техи дуа қиливатқинимда, дәсләптә маңа ғайипанә аламәттә көрүнгән Җәбраил дегән зат йенимға келип маңа қолини тәккүзди. Мән шу чағда толиму чарчап кәткән едим. У кәчлик қурбанлиқ сунуш вақти еди. □ 22 Җәбраил маңа әқил берип мундақ деди: —

«И Даниял, мән сени йорутуп, ишларни чоңқур чүшинәләйдиған қилишқа кәлдим.

23 Сән Худаға илтиҗа қилишқа башлишиң биләнла, җавап-калам берилди; сән интайин сөйүлгән адәм болғачқа, мән саңа униң җавап-каламини йәткүзгили кәлдим. Әнди бу җавап-калам үстидә пухта ойланғин, ғайипанә көрүнүшни көңүл қоюп чүшәнгин:

24 — «Худа тәрипидин «йәтмиш һәссә «йәттә вақит»» сениң хәлқиң билән муқәддәс шәһириң үстигә бекитилгән. Бу вақитлар итаәтсизликләрни тизгинләш, гуналарни түгитиш, қәбиһлик үчүн кафарәт кәлтүрүш, мәңгүлүк һәққанийлиқни үстүн орунға қоюш, бу ғайипанә аламәт билән пәйғәмбәрләрниң сөз-каламлирини әмәлгә ашуруш һәмдә муқәддәс ибадәтханидики «әң муқәддәс җай» йеңибаштин мәсиһлиниш үчүн бекитилгәндур. □ 25 Шуни билишиң вә чүшинишиң керәкки, Йерусалимни йеңибаштин әслигә кәлтүрүп бена қилиш буйруғи җакаланғандин тартип, Мәсиһ дегән әмир мәйданға чиққичә йәттә һәссә «йәттә вақит» қошулған атмиш икки һәссә «йәттә вақит» өтиду. Йерусалим шәһири йеңибаштин бена қилинип, мәйдан-кочилар вә сепил-истиһкам барлиққа кәлтүрүлиду, амма бу бисәрәмҗан күнләрдә болиду.□ ■

26 Бу атмиш икки «йәттә вақит» мәзгили өткәндин кейин Мәсиһ үзүп ташлиниду, униңда һеч нәрсә қалмайду. Кәлгүсидә болидиған әмирниң хәлқи бу шәһәр билән муқәддәс ибадәтханини гумран қилиду. Бу ақивәт кәлкүндәк бесип келиду; ахириғичә җәңләр давамлишиду; у йәрдә болидиған вәйранчилиқлар бекитилгәндур. □ ■ 27 У әмир Худаниң хәлқиниң көп қисми билән ахирқи бир «йәттә вақит»та бир достлуқ әһдисни такамул қилиду, лекин бу «йәттә вақит»ниң йеримиға кәлгәндә, у ибадәтханидики қурбанлиқ вә ашлиқ һәдийәләрни сунушни әмәлдин қалдуриду. У чағда «вәйран қилғучи жиркиничлик номуссизлиқ» муқәддәс ибадәтханиниң әң егиз җайиға қоюлиду. Таки балаю-апәт, йәни Худа бекиткән күлпәт вәйран қилғучи кишиниң бешиға яғдурулғичә шу йәрдә туриду».■

□9:1 «калдийләрниң зимини» — Бабил зиминини көрситиду. «...падиша қилинди» — Бу ибарә бәлким Дариусниң Парс императори Қорәшниң астидики бир падиша екәнлигини көрситиду. У пүткүл Парс үстигә император әмәс еди.

■9:2 Йәр. 25:11, 12; 27:7; 29:10

■9:4 Қан. 7:9

■9:5 Зәб. 105:6; Йәш. 64:4, 5, 6

□9:9 «И Рәб Худайимиз, биз Саңа асийлиқ қилған болсақму, Сәндин йәнила рәһимдиллик вә мәғпирәт-кәчүрүмләр тепилиду» — яки «Рәб Худайимизда рәһимдиллик вә мәғпирәт-кәчүрүмләр бардур; чүнки биз Униң алдида гуна садир қилдуқ» (демәк, Худа бизгә рәһимдиллик көрсәтмигән болса, биз балдурла йоқитилаттуқ).

■9:9 Зәб. 129:3-8; Жиғ. 3:22

■9:11 Лав. 26:14-45; Қан. 27:15-26; 28:15-68; 29:20; 30:17-20; 31:17, 18; 32:19-25; Жиғ. 2:17

■9:15 Мис. 32:11; Зәб. 104:7; 105:47

□9:17 «қулақ салғайсән, Өзүң үчүн ... йорутқайсән» — ибраний тилида «Рәбниң сәвәви үчүн ... йорутқайсән».

□9:19 «Өзүңниң нам-шөһритиң үчүн әнди тәхир қилмиғайсән!» — ибраний тилида «Өзүниң сәвәвиң үчүн әнди тәхир қилмиғайсән!».

□9:21 «...Җәбраил дегән зат йенимға келип маңа қолини тәккүзди. Мән шу чағда толиму чарчап кәткән едим» — буниң йәнә бир хил тәрҗимиси: — «...Җәбраил дегән зат тезла учуп келип, маңа қол тәккүзди». Әсли текстни чүшиниш бир қәдәр тәс.

□9:24 «қәбиһлик үчүн кафарәт кәлтүрүш» — «гуналарни йепип кәчүрүм тәминләш» дегәнликтур. «Лав.» 4-бап вә изаһатни көрүң. «пәйғәмбәрләрниң сөз-каламлири» — мошу йәрдә ибраний тилида «пәйғәмбәрләр» дегән сөз билән ипадилиниду. «муқәддәс ибадәтханидики «әң муқәддәс җай» йеңибаштин мәсиһлиниш» — «мәсиһлиниш» яки «муқәддәс қилиниш», Муса пәйғәмбәргә берилгән муқәддәс қанунға асасән, «муқәддәс пурақлиқ май» сүрүлүш билән қилиниду («Мис.» 26:9-10ни көрүң). Бу уқум ибраний тилида ««мәсиһ» қилиниш» дегән сөз билән ипадилиниду. Буниң башқа бир хил тәрҗимиси: «Әң Муқәддәс Болғучини мәсиһ қилиш» — демәк, Қутқузғучи-Мәсиһни мәсиһ қилиш. «...«йәтмиш һәссә «йәттә вақит»» сениң хәлқиң билән муқәддәс шәһириң үстигә бекитилгән... ... һәмдә муқәддәс ибадәтханидики «әң муқәддәс җай» йеңибаштин мәсиһлиниш үчүн бекитилгәндур» — бу улуқ бешарәт вә 25-27-айәтләрдики бешарәтләрниң тәпсилатлири тоғрисида «қошумчә сөз»имизни көрүң.

□9:25 «... Йерусалимни йеңибаштин әслигә кәлтүрүп бена қилиш буйруғи җакаланғандин тартип, Мәсиһ дегән әмир мәйданға чиққичә йәттә һәссә «йәттә вақит» қошулған атмиш икки һәссә «йәттә вақит» өтиду» — қисқичә: — «бир вақит», жуқирдики тәһлилгә асасән 360 күн болса, «йәттә һәссә йәттә вақит» (49 вақит) вә «атмиш иккиниң йәттә һәссиси», (434 вақит), җәмий болуп «483 вақит», йәни «Йерусалимни қайтидин бена қилиштики пәрман»дин «Қутқузғучи-Мәсиһниң мәйданға чиқиши»ғичә 173880 күн (тәхминән 476 жил) болиду. Тарихий тәтқиқатқа асасән, «Йерусалимни қайтидин бена қилиштики пәрман»ниң чүшүрүлүши миладийәдин илгәрки 445-жили яки 444-жили еди, ундақта «Мәсиһ дегән Әмирниң мәйданға чиқиши» миладийә 32-жили яки 33-жили болуши керәк. Китапхан бу пакитлардин Қутқузғучи-Мәсиһниң ким екәнлигини биләләйду. «Қошумчә сөз»имизниму көрүң. «Йерусалим шәһири йеңибаштин бена қилинип, мәйдан-кочилар вә сепил-истиһкам барлиққа кәлтүрүлиду...» — «сепил-истиһкам» дегән сөз ибраний тилидики «харутс» дегән сөзниң тәрҗимиси болуши натайин; чоқум бир хил истиһкамни көрситиду. «Кочилар» ичидики, «харутс» бәлким сирттики бир нәрсини көрситиду.

■9:25 Нәһ. 2:2-8; Луқа 19:35-44

□9:26 «Мәсиһ үзүп ташлиниду» — (яки «Мәсиһ кесиветилиду») — мошу ибарә ибраний тилида адәттә «өлтүрүлиду» дәп ипадиләйду. «униңда һеч нәрсә қалмайду» — яки, «униң (Мәсиһ-қутқузғучиниң) өлтүрүлүши өзи үчүн әмәстур».

■9:26 Луқа 19:41-44

■9:27 Йәш. 28:15, 18; Мат. 24:15; Мар. 13:14; Луқа 21:20; 2Тес. 2:3-4