Муқеддес Калам (кирил йезиқ) Матта 16

Пәрисийләрниң «мөҗизилик аламәт» көрситишни тәләп қилиши

Мар. 8:11-13; Луқа 12:54-56

1 Әнди пәрисийләр билән Садуқийлар уни синаш мәхситидә йениға келип, униңдин бизгә асмандин мөҗизилик бир аламәт көрсәтсәң, дәп тәләп қилишти.□ ■ 2 Бирақ Әйса уларға мундақ деди:

— Кәчқурун силәр қизил шәпәқни көргиниңларда, «Һава әтә очуқ болиду» дәйсиләр■ 3 вә әтигәндә: «Бүгүн боран чиқиду, чүнки асманниң рәңги қизил һәм тутуқ», дәйсиләр. Асман рәңги-ройини пәриқ етәләйсиләр-ю, лекин бу заманда йүз бериватқан аламәтләрни пәриқ етәлмәйсиләр! 4 Рәзил һәм зинахор бу дәвир «мөҗизилик бир аламәт»ниң көристилишини истәп жүриду. Бирақ бу дәвирдикиләргә «Юнус пәйғәмбәрдә көрүлгән мөҗизилик аламәт»дин башқа һеч қандақ мөҗизилик аламәт көрситилмәйду.

Андин у уларни ташлап чиқип кәтти.□ ■

«Ечитқу» болған езиқту тәлимдин һошияр болуш

Мар. 8:14-21

5 Мухлислири деңизниң у қетиға өткинидә, нан еливелишни унтуған еди. 6 Әйса уларға:

— Һошияр болуңлар, Пәрисийләр билән Садуқийларниң ечитқусидин еһтият қилиңлар, — деди.■

7 Мухлислар өз ара мулаһизилишип:

— Нан әкәлмигәнлигимиз үчүн буни дәватса керәк, — дейишти.

8 Әйса уларниң немә дейишиватқанлиғини билип мундақ деди:

— Әй ишәши аҗизлар! Немә үчүн нан әкәлмигәнлигиңлар тоғрисида мулаһизә қилисиләр? 9 Техичә чүшәнмидиңларму? Бәш нан билән бәш миң кишиниң тойғузулғанлиғи, қанчә севәт озуқ жиғивалғанлиғиңлар есиңлардин чиқтиму? ■ 10 Йәттә нан билән төрт миң кишиниң тойғузулғанлиғи, йәнә қанчә чоң севәт озуқ жиғивалғанлиғиңларму есиңлардин чиқтиму? ■ 11 Силәр қандақму мениң силәргә: «Пәрисийләр билән Садуқийларниң ечитқусидин еһтият қилиңлар» дегинимниң нан тоғрилиқ әмәслигини чүшәнмәйсиләр?

12 Мухлислар шундила униң нандики ечитқудин әмәс, бәлки Пәрисийләр билән Садуқийларниң тәлимидин еһтият қилишни ейтқанлиғини чүшинип йәтти.

Петрусниң Әйсани Мәсиһ дәп тонуши

Мар. 8:27-30; Луқа 9:18-21

13 Әйса Қәйсәрийә-Филиппи райониға кәлгинидә, у мухлислиридин:

Кишиләр мән Инсаноғлини ким дәп билидикән? — дәп сориди.■

14 Мухлислири:

— Бәзиләр сени чөмүлдүргүчи Йәһя, бәзиләр Иляс пәйғәмбәр вә йәнә бәзиләр Йәрәмия яки башқа пәйғәмбәрләрдин бири дәп билидикән, — дәп җавап бәрди.■

15 У улардин:

— Әнди силәрчу? Силәр мени ким дәп билисиләр? — дәп сориди.

16 Симон Петрус:

— Сән Мәсиһ, мәңгүлүк һаят Худаниң Оғли екәнсән, — дәп җавап бәрди.□ ■

17 Әйса униңға:

— Бәхитликсән, и Юнус оғли Симон! Буни саңа аян қилғучи һеч әт-қан егиси әмәс, бәлки әрштики Атамдур. □ ■ 18 Мән саңа шуни ейтайки, сән болсаң Петрусдурсән. Мән җамаитимни бу уюлташ үстигә қуримән. Униң үстидин тәһтисараниң дәрвазилириму ғалип келәлмәйду. □ ■ 19 Әрш падишалиғиниң ачқучлирини саңа тапшуримән; сән йәр йүзидә немини бағлисаң әрштиму бағланған болиду, сән йәр йүзидә немини қоюп бәрсәң, әрштиму қоюп берилгән болиду, — деди.□ ■

20 Бу сөзләрни ейтип болуп, у мухлислириға өзиниң Мәсиһ екәнлигини һеч кимгә тинмаслиқни тапилиди.

Әйсаниң өлүп тирилидиғанлиғини алдин-ала ейтиши

Мар. 8:31-9:1; Луқа 9:22-27

21 Шу вақиттин башлап, Әйса мухлислириға өзиниң Йерусалимға кетиши, ақсақаллар, баш каһинлар вә Тәврат устазлири тәрипидин көп азап-оқубәт тартиши, өлтүрүлүши муқәррәр болғанлиғини, шундақла үчинчи күни тирилдүрүлидиғанлиғини аян қилишқа башлиди.■

22 Шуниң билән Петрус уни бир чәткә тартип, уни әйипләп:

— Я Рәб, саңа рәһим қилинғай! Бешиңға бундақ ишлар қәтъий чүшмәйду! — деди.

23 Лекин у бурулуп Петрусқа қарап:

— Арқамға өт, Шәйтан! Сән маңа путликашаңсән, сениң ойлиғанлириң Худаниң ишлири әмәс, инсанниң ишлиридур, — деди.□ ■

24 Андин Әйса мухлислириға мундақ деди:

Кимдәким маңа әгишишни халиса, өзидин ваз кечип, өзиниң крестини көтирип маңа әгәшсун! □ ■ 25 Чүнки өз җенини қутқузмақчи болған киши чоқум җенидин мәһрум болиду, лекин мән үчүн өз җенидин мәһрум болған киши униңға еришиду.□ ■

26 Чүнки бир адәм пүтүн дунияға егә болуп җенидин мәһрум қалса, буниң немә пайдиси болсун?! У немисини җениға тегишсун?! □ ■ 27 Чүнки Инсаноғли Атисиниң шан-шәриви ичидә пәриштилири билән келиш алдида туриду; вә у һәммә адәмниң өз әмәллиригә тушлуқ җавап қайтуриду.■

28 Мән силәргә шуни бәрһәқ ейтип қояйки, бу йәрдә турғанларниң арисидин өлүмниң тәмини тетиштин бурун җәзмән Инсаноғлиниң өз падишалиғи билән кәлгәнлигини көридиғанлар бардур.□ ■

□16:1 «Пәрисийләр билән Садуқийлар» — «Пәрисийләр» болса Тәврат қануниға қатму-қат түрлүк башқа қаидә-низамларни қошқан қаттиқ тәләпчан диний еқим еди. «Садуқийлар» дегән диний еқиминиң бәзи тәрәплири уларға охшаш болғини билән, лекин улар Тәвраттики пәйғәмбәрләр қисимлирини қобул қилмай, пәқәт Тәвраттики 1-5-қисимларни (йәни Муса пәйғәмбәргә тапшурулған қисимлар)ни қобул қилған. Улар «қиямәт күни», шундақла инсанларниң ахирәттә өлүмдин тирилишини етирап қилмайтти. Адәттә «Пәрисийләр» вә «Садуқийлар» бир-биригә дүшмәнлишип жүрәтти, лекин улар Әйсани бир тәрәп қилиш үчүн бирләшкән еди. «бизгә асмандин мөҗизилик бир аламәт көрсәтсәң» — улар тәләп қилған «мөҗизилик аламәт», Әйсаниң һәқиқий Мәсиһ екәнлигини испатлайдиған бир карамәтни көрситиду, әлвәттә.

■16:1 Мат. 12:38; Мар. 8:11; Луқа 11:29; 12:54; Юһ. 6:30.

■16:2 Луқа 12:54.

□16:4 «Юнус пәйғәмбәрдә көрүлгән мөҗизилик аламәт» — 12:39-40-айәтләргә қаралсун. «Бу заманда йүз бериватқан аламәтләр» тоғрисида «қошумчә сөз»имизниму көрүң.

■16:4 Юн. 2:1; Мат. 12:39; Луқа 11:29.

■16:6 Мар. 8:15; Луқа 12:1.

■16:9 Мат. 14:17; Мар. 6:38; Луқа 9:13; Юһ. 6:9.

■16:10 Мат. 15:34.

■16:13 Мар. 8:27; Луқа 9:18.

■16:14 Мат. 14:2.

□16:16 «... Мәңгүлүк һаят Худаниң оғли» — грек тилида «тирик Худаниң Оғли». «Тирик Худа» дегән ибарә Худани һаят, «өлүк бут әмәс», һәқиқий Худа дәп тәкитләйду.

■16:16 Юһ. 6:69.

□16:17 «... Юнус оғли Симон!» — грек тилида «... Симон бар-ионаһ» («Юнусниң оғли»). Бу Юнус Тәвраттики пәйғәмбәр Юнус әмәс; лекин қизиқ бир иш шуки, Петрус вә Юнус пәйғәмбәрниң көп ортақ йәрлири бар.

■16:17 Мат. 11:25.

□16:18 «Сән болсаң Петрусдурсән. Мән җамаитимни бу уюлташ үстигә қуримән....» — «Петрус»ниң мәнаси «таш» болуп, у «җамаәтниң ули» әмәс. Җамаәтниң ули болса Әйса ейтқан «уюлташ» болуп, у яки өзини яки өзигә бағланған иман-етиқатини көрситиду. «1Пет.» 2:4-9ни вә «қошумчә сөз»имизни көрүң. «тәһтисараниң дәрвазилири» — бәлким көчмә мәнидә болуп, «өлүмниң күчи», «җин-шәйтанларниң күчлири»ни көрситиши мүмкин.

■16:18 Зәб. 117:22; Йәш. 28:16; 33:20; Юһ. 1:43; 1Кор. 3:11.

□16:19 «Әрш падишалиғиниң ачқучлирини саңа тапшуримән; сән йәр йүзидә немини бағлисаң әрштиму бағланған болиду,...» — бу муһим сөз тоғрилиқ «қошумчә сөз»имизни көрүң.

■16:19 Мат. 18:18; Юһ. 20:22.

■16:21 Мат. 17:22; 20:18; Мар. 8:31; 9:31; 10:33; Луқа 9:22; 18:31; 24:7.

□16:23 «Арқамға өт, Шәйтан!...» — Мәсиһ бу айәттә «Шәйтан» дегән бу сөзини биринчидин «дүшмән» дегән мәнидә ишлитип, өзиниң дүшмини болуп қалған Петрусқа ейтиду. Иккинчидин, Шәйтан өзи Петрус арқилиқ Әйсаға путликашаң болмақчи еди.

■16:23 2Сам. 19:22.

□16:24 «кимдәким маңа әгишишни халиса, өзидин ваз кечип, өзиниң крестини көтирип маңа әгәшсун!» — 10:38ни, шундақла униңдики изаһатниму көрүң.

■16:24 Мат. 10:38; Мар. 8:34; Луқа 9:23; 14:27.

□16:25 «Чүнки өз җенини қутқузмақчи болған киши чоқум җенидин мәһрум болиду, лекин мән үчүн өз җенидин мәһрум болған киши униңға еришиду» — грек тилида «җан» вә «һаят» бирла сөз билән ипадилиниду. «Өз җени» мошу йәрдә пәқәт адәмниң һаятинила әмәс, бәлки барлиқ етиқати болғанларға муйәссәр қилинған мәңгүлүк роһий бәхитни вә мирасини көрситиду.

■16:25 Мат. 10:39; Мар. 8:35; Луқа 9:24; 17:33; Юһ. 12:25.

□16:26 «Чүнки бир адәм пүтүн дунияға егә болуп җенидин мәһрум қалса, буниң немә пайдиси болсун?! У немисини җениға тегишсун?!» — жуқуриқи изаһатта ейтилғандәк, «өз җени» мошу йәрдә пәқәт адәмниң һаятинила әмәс, бәлки барлиқ етиқатчи болғанларға муйәссәр қилинған мәңгүлүк роһий бәхитни вә мирасини көрситиду, әлвәттә.

■16:26 Зәб. 48:7-13; Мар. 8:37; Луқа 9:25.

■16:27 Аюп 34:11; Зәб. 61:13; Мат. 24:30; 25:31; 26:64; Рим. 2:6.

□16:28 «Бу йәрдә турғанларниң арисидин өлүмниң тәмини тетиштин бурун...» — «өлүмниң тәмини тетиш» грек тилида «өлүмни тетиш» дәп ипадилиниду. «бу йәрдә турғанларниң арисидин өлүмниң тәмини тетиштин бурун җәзмән Инсаноғлиниң өз падишалиғи билән кәлгәнлигини көридиғанлар бардур» — бизниңчә 16:28-айәттики сөзниң муһим мәнаси 17-бапта тәсвирләнгән карамәт ишларни көрситиду. Башқа алимлар у: (1) Әйса өлтүрүлгәндин кейин мухлислириға қайта көрүнүши билән; (2) Муқәддәс Роһниң келиши билән; (3) Мәсиһниң шәриви җамаәттә аян қилиниши билән; (4) Әйсаниң дунияға қайтип келиши билән әмәлгә ашурулди, дәп қарайду. Жуқириқи (1)-, (2)-, (3)-пикир сәл орунлуқ болғини билән, лекин Әйсаниң «бу йәрдә турғанларниң арисидин... көридиғанлар бар» дегинидин қариғанда, бәзи расуллар бу ишни көриду, шуңа муһим әмәлгә ашурулуши 17-баптики «Әйсаниң җулалиқта көрүнүши» дегән иштур, дәп қараймиз.

■16:28 Мар. 9:1; Луқа 9:27.