1 Pitə
Nauəuə iətəm Pitə təmaupən mətei
Nəghatiən əkuəkɨr rəha nauəuə u 1 Pitə
?Pəh təmətei nauəuə u? Pitə təmətei nauəuə u.
?Təmətei tatuvən kəm pəh? Təmətei nauəuə u tatuvən kəm nətəmimi rəha Uhgɨn nətəm kəutatɨg ikɨn pɨsɨn pɨsɨn mɨn e profens mɨn rəha Pontəs, mɨne Kəlesiə, mɨne Kapətosiə, mɨne Esiə, mɨne Pitiniə (1Pitə 1:1). Rəueiu kətəni nərgɨn nɨtəni mɨn əha məmə Teki.
?Natɨgiən təhro lan nian təmətei? E nian əha, iətəmi asoli rəha Rom, nərgɨn u Niro, təmərəkɨn pɨk niməfaki. Təmoh nəfaki mɨn nəuvein kohmɨs, kəni moh nəuvein. Otəsuvəhiən toh Pitə.
?Təmətei nauəuə u o nak? Pitə tolkeikei məmə otəfəri nətəlɨgiən rəha nəfaki mɨn nətəm kəutatɨg e nərahiən. In tolkeikei məmə okotəhtul əskasɨk e rəhalah nəhatətəiən kəni mautol nati kəti iətəm təuvɨr, nati əpnapɨn nərahiən tətuva.
1
Pitə təməni təuvɨr kəm lah
Iəu Pitə, iəu aposɨl kəti rəha Iesu Krɨsto. Iətəni təuvɨr kəm təmah nətəmi rəha Uhgɨn nətəm nəutatɨg ikɨn mɨn rəfin e profens mɨn u Pontəs, mɨne Kəlesiə, mɨne Kapətosiə, mɨne Esiə, mɨne Pitiniə. Uhgɨn təmɨtəpɨn rəkɨs itəmah, kəni imatəmah ikɨn səniəmə nəhue nɨftəni u, itəmah napɨspɨs mɨn əmə u ikɨnu. Tatə Uhgɨn təmɨtəpɨn itəmah mətəu-inu, aupən aupən agɨn, təmol rəhan nəlpəkauiən mələhu, kəni in təməhrun rəkɨs suaru mɨn rəfin rəha nəmiəgəhiən rəhatəmah. Kəni Narmɨn Rəhan tatol itəmah nəutəhtul pɨsɨn motasim məmə, nəkotol nəuia Iesu Krɨsto, kəni nɨran tafəl itəmah e noliən tərah mɨn rəhatəmah.* Nəghatiən Kris əhruahru tətəni məmə, Uhgɨn “təmorin=pa nɨra Iesu tafəl-afəl itah” u nɨpətɨn məmə təteikuas e təmah e noliən tərah mɨn. Afin mɨn e nəghatiən mɨn u “təmorin=pa nɨran tafəl-afəl” mɨne “nɨran təteikuas e nətəmimi”: Lev 14:6-7; Sam 51:7; Eks 24:5-8; Hip 9:19; 1Jon 1:7.
Pəh Uhgɨn otəfən rəhan nəuvɨriən mɨne nəməlinuiən tepət kəm təmah.
Otəni-vivi Uhgɨn
o nəlpəkauiən rəhan
!Pəh kotəni-vivi Uhgɨn iətəm in Uhgɨn mɨne Tatə rəha Iərmənɨg Iesu Krɨsto rəhatah! E nasəkəhruiniən asoli rəhan, in təmol məmə kitah kotair=pən e nəmiəgəhiən vi, kəni məutələhu=pən əskasɨk rəhatah nətəlɨgiən lan. Tətuva mɨn lanəha mətəu-inu Iesu Krɨsto təməmiəgəh mɨn e rəhan nɨmɨsiən. Kəni e nəmiəgəhiən vi u, kitah okotos natimnati təuvɨr mɨn əpəha e negəu e neai iətəm Uhgɨn təmələhu pɨsɨn məmə rəhatah. Kəni nati u ko təsəmnəmɨtiən, kəni ko təsamɨkmɨkiən, kəni ko rəhan nəhagəhagiən təsɨkəiən. Kol 1:12 E nəhatətəiən rəhatəmah, nəsanəniən rəha Uhgɨn tətəhtul pəsɨg e təmah mətəuarus=pa in otosmiəgəh itəmah, kəni Uhgɨn otol əpu rəhan nosmiəgəhiən e naunun nian. Jon 10:28; 17:11
Nɨkitəmah tətagiən o nati u, nati əpnapɨn nəmə nian iəkɨs pɨsɨn pɨsɨn mɨn kəhuva pau e rəhatəmah nəmiəgəhiən. Mətəu kəhuva o nian əkuəkɨr əmə. Jem 1:2; 1Pitə 5:10 Nian iəkɨs mɨn əha kəutəhuva məmə okotəgətun məmə itəmah nəutəhatətə pəhriən. Aiən u kol tətoraip-oraip, in nati kəti iətəm nɨgəm tatus mətafəl rəkɨs iətəm tərah mɨn lan. Kəni nian iəkɨs mɨn əha kotəhmen e nɨgəm iətəm tatus rəhatəmah nəhatətəiən mətafəl rəkɨs iətəm tərah mɨn lan. Aiən u kol, in nati təuvɨr, mətəu otəpanɨkə mɨn nian kəti. Mətəu rəhatəmah nəhatətəiən, in nati təuvɨr tapirəkɨs aiən u kol. Kəni e rəhatəmah nəhatətəiən, Uhgɨn otəni-vivi itəmah, məfəri nərgɨtəmah, məfən nɨsiaiən asoli kəm təmah e nian Iesu Krɨsto otuva mietɨgəm=pa lan. Prov 17:3; Sek 13:9; Mal 3:3; Jem 1:3 Nati əpnapɨn nəməsoteruh pauiən Iesu Krɨsto, mətəu nautolkeikei in. Kəni nati əpnapɨn nəsotehiən u rəueiu, mətəu nəutəhatətə lan. Kəni nɨkitəmah təməri məriauəh e nagiəniən iətəm in təuvɨr pɨk agɨn tapirəkɨs, kəni ko iətəmi kəti təruru nəni ərəfiniən nəuvɨriən rəha nagiəniən əha. Jon 20:29; 2Kor 5:7 Nɨkitəmah tətagiən lanəha mətəu-inu itəmah nautos nati u iətəm nəutəhatətə lan, u məmə Uhgɨn otosmiəgəh rəhatəmah nəmiəgəhiən.
10 Suaru rəha Uhgɨn o nosmiəgəhiən nətəmimi lan, in nati kəti iətəm iəni mɨn aupən kəmotolkeikei pɨk məmə okotəhrun tuvən təhmɨn mɨn, kəni tol lanəha kəmotafin motəsal vivi e nəghatiən mɨn lan. Kəni ilah kəməutəghati e nəuvɨriən u iətəm otuva o təmah. Mat 13:16-17 11 Narmɨn rəha Krɨsto təmətatɨg ilah min, kəni mətəghati kəm lah, kəni aupən ikɨn mətəni pətɨgəm nahməiən iətəm otuva e nəmiəgəhiən rəha Iesu, kəni uərisɨg lan e nəsanəniən asoli rəhan. Mətəu iəni mɨn kəmotalkut o nəhruniən suaru iətəm natimnati mɨn əha okəhuva lan, mɨne rəhalah nian əhruahru. Sam 22; Aes 53; Luk 24:26-27 12 Uhgɨn təmol əpu kəm iəni mɨn aupən məmə, nəghatiən mɨn iətəm ilah kəmotəni, kəməsotəghatiən e nian iətəm ilah kəmotatɨg lan, mətəu kəmotəghati əmə e nian rəhatah. Kəni rəueiu, nətəmimi kɨnotəni pətɨgəm nəghatiən rəha nanusiən təuvɨr kəm təmah e nəsanəniən rəha Narmɨn Rəha Uhgɨn iətəm tatsɨpən e negəu e neai. Kəni natimnati mɨn u kotəuvɨr agɨn məmə nagelo mɨn, ilah mɨn kotolkeikei məmə okoteruh kəni motəhrun natimnati mɨn rəha nosmiəgəhiən e Krɨsto iətəm kəməhuva.
Noliən rəha nəmiəgəhiən iətəm təhruahru
13 Tol lanəha, nəkotəkeikei motol rəhatəmah nətəlɨgiən təhtul maru o noliən uək, kəni motəgətun vivi rəhatəmah nətəlɨgiən. Otələhu=pən əskasɨk rəhatəmah nətəlɨgiən e nəuvɨriən iətəm Uhgɨn otəfɨnə kəm təmah nian Iesu Krɨsto otuva mɨn. 14 Otol nəuia Uhgɨn təhmen=pən əmə məmə kəlkələh mɨn nətəm kotəuvɨr kautol nəuia tatə mɨn. Aupən rəkɨs, itəmah nəməsotəhruniən nɨpəhriəniən rəha Uhgɨn, kəni nəmautol noliən tərah mɨn iətəm nɨkitəmah əmə tolkeikei. Mətəu rəueiu, sotegəhaniən e nətəlɨgiən mɨn əha okotiuvi rəkɨs mɨn itəmah. Rom 12:2; Efəs 2:3; 4:17-18 15 Uhgɨn u iətəm təmauɨn e təmah, in tasim məhruahru. Kəni ko itəmah mɨn, onəkotəkeikei motasim motəhruahru e natimnati rəfin iətəm nautol. 16 Nəkotəkeikei motol lanəha mətəu-inu Nauəuə Rəha Uhgɨn tətəni məmə, “Nəkotəkeikei motasim motəhruahru mətəu-inu Iəu iəkasim məhruahru.” Lev 11:44,45; 19:2; 20:7
17 Itəmah nəkotətapuəh e nasiruiən o Uhgɨn u təhmen məmə in rəhatəmah Tatə, mətəu nəsotaluiən məmə Uhgɨn tətakil noliən mɨn rəha nətəmimi rəfin, kəni in tatol əmə e noliən iətəm təhmen-əhmen əmə. Tol lanəha, nəsotaluiən məmə itəmah iapɨspɨs mɨn əmə e nəhue nɨftəni u. Sotohtəu-pəniən noliən mɨn rəhan. Mətəu nian nəutəmiəgəh əhanəh e nəhue nɨftəni u, onəkotəgɨn motɨsiai Uhgɨn e noliən təuvɨr mɨn rəhatəmah. Rom 2:11; Nəh 2:23 18 Nəkotəkeikei motol lanəha mətəu-inu itəmah nəmotəhrun rəkɨs nati keikei iətəm Uhgɨn təmətəou rəkɨs itəmah lan. Otətəlɨg-to e noliən rəha nəmiəgəhiən rəhatəmah aupən iətəm nɨpətɨn tɨkə u təmsɨpən o tɨpɨtəmah mɨn. Mətəu Uhgɨn təmɨtɨs rəkɨs itəmah e noliən tərah kəha. Kəni Uhgɨn təməsosiən nəhmtɨ nəmiəgəhiən rəhatəmah e nati kəti rəha nəhue nɨftəni iətəm otəpanɨkə, təhmen e sɨlfə mɨne aiən u kol tətoraip-oraip, 19 mətəu in təmos nəhmtɨ təmah e nɨra Krɨsto iətəm in nati keikei təuvɨr pɨk agɨn. Krɨsto in təhmen e nətɨ sipsip təuvɨr iətəm nɨmɨsiən uə nərahiən tɨkə agɨn lan. E nian rəha Oltestɨmɨn, nətəmimi kəmautol sakrifais kəm Uhgɨn o təfagə tərah mɨn e nətɨ sipsip mɨn iətəm nərahiən tɨkə e lah. Afin e Eks 12:5. Uək 20:28; Hip 9:12-14
20 Aupən aupən agɨn, nian Uhgɨn təməsol əhanəhiən nəhue nɨftəni u, təmɨtəpɨn rəkɨs Krɨsto məmə otol uək əha. Mətəu rəueiu iuəkɨr o naunun nian, Uhgɨn təmol əpu in, məmə otuva masiru e təmah. 2Tim 1:9-10 21 Kəni e natimnati mɨn əha Iesu təmol, itəmah nəkotəhatətə e Uhgɨn, iətəm təmosmiəgəh Iesu Krɨsto e nɨmɨsiən, kəni məfəri in məfən nəsanəniən iətəm təhagəhag mɨne nɨsiaiən kəm in. Kəni tol lanəha, nəkotəhatətə e Uhgɨn, kəni mautələhu=pən əskasɨk rəhatəmah nətəlɨgiən lan. Jon 14:6; Rom 5:1-2
22 Nəmoteikuas e rəhatəmah nəmiəgəhiən tɨnuva mɨnɨvi mɨn rəkɨs mətəu-inu nəmotətəu=pən nəghatiən rəha nɨpəhriəniən. Kəni o natimnati mɨn u, nəkotos nolkeikeiən pəhriən tətuva o təmah mɨn nəuvein. Kəni tol lanəha, otolkeikei pɨk itəmah mɨn e nɨkin pəhriən. Jon 13:34; Rom 12:10 23 Otol lanəha mətəu-inu, nəmotair vi rəkɨs mɨn, kəni nəmiəgəhiən vi rəhatəmah təmsɨsɨpəniən o nətəmimi nətəm ilah rəfin okəpanohmɨs. Mətəu nəmiəgəhiən vi u rəhatəmah in otətatɨg naunun tɨkə, mətəu-inu təmsɨpən e nəghatiən kəti iətəm tətəmiəgəh mətatɨg naunun tɨkə, inu nəghatiən rəha Uhgɨn. 24 Nauəuə Rəha Uhgɨn tətəni məmə,
“Nətəmimi rəfin kotəhmen e nɨmalɨ nɨmanuvehli,
kəni nəuvɨriən rəfin rəhalah təhmen əmə e nəugɨnɨgi əpəha e nɨkinati.
Nɨmanuvehli əha tətaukei, kəni nəugɨnɨgi mɨn kəutəmei,
25 mətəu nəghatiən rəha Iərmənɨg tətatɨg itulɨn naunun tɨkə.” Aes 40:6-8
Kəni inu nəghatiən rəha nanusiən təuvɨr iətəm nətəmimi kəmotəni pətɨgəm rəkɨs kəm təmah.
 

*1:2 Nəghatiən Kris əhruahru tətəni məmə, Uhgɨn “təmorin=pa nɨra Iesu tafəl-afəl itah” u nɨpətɨn məmə təteikuas e təmah e noliən tərah mɨn. Afin mɨn e nəghatiən mɨn u “təmorin=pa nɨran tafəl-afəl” mɨne “nɨran təteikuas e nətəmimi”: Lev 14:6-7; Sam 51:7; Eks 24:5-8; Hip 9:19; 1Jon 1:7.

1:4 Kol 1:12

1:5 Jon 10:28; 17:11

1:6 Jem 1:2; 1Pitə 5:10

1:7 Prov 17:3; Sek 13:9; Mal 3:3; Jem 1:3

1:8 Jon 20:29; 2Kor 5:7

1:10 Mat 13:16-17

1:11 Sam 22; Aes 53; Luk 24:26-27

1:14 Rom 12:2; Efəs 2:3; 4:17-18

1:16 Lev 11:44,45; 19:2; 20:7

1:17 Rom 2:11; Nəh 2:23

1:19 E nian rəha Oltestɨmɨn, nətəmimi kəmautol sakrifais kəm Uhgɨn o təfagə tərah mɨn e nətɨ sipsip mɨn iətəm nərahiən tɨkə e lah. Afin e Eks 12:5.

1:19 Uək 20:28; Hip 9:12-14

1:20 2Tim 1:9-10

1:21 Jon 14:6; Rom 5:1-2

1:22 Jon 13:34; Rom 12:10

1:25 Aes 40:6-8