22
Andin pǝrixtǝ manga hrustaldǝk parⱪiraⱪ ⱨayatliⱪ süyi eⱪiwatⱪan dǝryani kɵrsǝtti. Dǝrya Hudaning wǝ Ⱪozining tǝhtidin qiⱪⱪan bolup, «munasiwǝtlik ayǝtlǝr» — «Zǝb.» 36:38, 46:4, «Əz.» 47:1-9, «Zǝk.» 14:8.  Əz. 47:1; Zǝk. 14:8. xǝⱨǝrning ƣol yolining otturisida eⱪiwatⱪanidi. Dǝryaning bu tǝripidǝ wǝ u tǝripidimu on ikki hil mewǝ beridiƣan, ⱨǝr ayda mewilǝydiƣan ⱨayatliⱪ dǝrihi bar idi; dǝrǝhning yopurmaⱪliri ǝllǝrning xipasi üqün idi.«on ikki hil mewǝ beridiƣan, ⱨǝr ayda mewilǝydiƣan ⱨayatliⱪ dǝrihi» — yaki «on ikki ⱪetim mewigǝ kiridiƣan, ⱨǝr ayda mewilǝydiƣan ⱨayatliⱪ dǝrihi».  Wǝⱨ. 2:7. Lǝnǝt degǝn ǝmdi bolmaydu; Hudaning wǝ Ⱪozining tǝhti xǝⱨǝrning iqidǝ bolup, Uning ⱪul-hizmǝtkarliri Uning hizmǝt-ibaditidǝ bolidu. Ular Uning jamalini kɵridu; Uning nami ularning pexanilirigǝ pütüklük bolidu.Wǝⱨ. 3:12. U yǝrdǝ ǝsla keqǝ bolmaydu, nǝ qiraƣ nuriƣa, nǝ ⱪuyax nuriƣa moⱨtaj bolmaydu. Qünki Pǝrwǝrdigar Huda ularning üstidǝ yoridu, ular ǝbǝdil’ǝbǝdgiqǝ ⱨɵküm süridu.Yǝx. 60:19; Zǝk. 14:7; Wǝⱨ. 21:23.
 
Ahirⱪi agaⱨ-guwaⱨ
Pǝrixtǝ manga:
— Bu sɵzlǝr ⱨǝⱪiⱪiy wǝ ixǝnqliktur; pǝyƣǝmbǝrlǝrning roⱨlirining Rǝb Hudasi yeⱪin kǝlgüsidǝ yüz berixi muⱪǝrrǝr bolƣan ixlarni Ɵz ⱪul-hizmǝtkarliriƣa kɵrsitix üqün, pǝrixtisini ǝwǝtti, — dedi.«yeⱪin kǝlgüsidǝ yüz berixi muⱪǝrrǝr bolƣan ixlar» — yaki «tuyuⱪsiz yüz berixi muⱪǝrrǝr bolƣan ixlar». «bu sɵzlǝr ⱨǝⱪiⱪiy wǝ ixǝnqliktur» — bu sɵzlǝr 19:9 wǝ 21:5dimu tepilidu, xu yǝrdǝ aldinⱪi ixlarni (21:1-5) tǝstiⱪlax üqün eytilƣan. Əmma muxu yǝrdǝ, xübⱨisizki, pütkül kitabning mǝzmunini yaki ⱨǝttǝ yaki pütkül Injilning mǝzmunini yaki pütkül Tǝwrat-Injilning mǝzmunini kɵrsitiximu mumkin. «pǝyƣǝmbǝrlǝrning roⱨlirining Rǝb Hudasi» — muxu yǝrdǝ Rǝb Əysani kɵrsǝtsǝ kerǝk (1:1ni kɵrüng).  Wǝⱨ. 1:1; 19:9; 21:5.
 
(«Mana, pat yeⱪinda kelimǝn! Bu kitabtiki bexarǝtning sɵzlirini tutⱪuqi kixi bǝhtliktur!»)«Mana, pat yeⱪinda kelimǝn! Bu kitabtiki bexarǝtning sɵzlirini tutⱪuqi kixi bǝhtliktur!» — bu sɵzlǝr Rǝb Əysaning, ǝlwǝttǝ.  Wǝⱨ. 1:3.
Bularni angliƣuqi wǝ kɵrgüqi mǝn Yuⱨannamǝn. Bu ixlarni angliƣinimda wǝ kɵrginimdǝ, bularni manga kɵrsǝtkǝn pǝrixtigǝ sǝjdǝ ⱪilƣili ayiƣi aldiƣa yiⱪildim. Lekin u manga:
— Ⱨǝrgiz undaⱪ ⱪilma! Mǝnmu Hudaning sǝn wǝ ⱪerindaxliring bolƣan pǝyƣǝmbǝrlǝr bilǝn ohxax ⱪul-hizmǝtkarimǝn. Hudaƣila ibadǝt ⱪil! — dedi.Ros. 10:26; 14:14; Wǝⱨ. 19:10.
10 U manga yǝnǝ:
— Bu kitabtiki bexarǝtning sɵzlirini peqǝtlimǝ; qünki bularning waⱪti yeⱪin kǝldi. «Bu kitabtiki bexarǝtning sɵzlirini peqǝtlimǝ» — mǝnisi bǝlkim, oⱪurmǝnlǝrgǝ oquⱪ bolsun, mǝhpiy bolmisun.  Dan. 8:26; 12:4; Wǝⱨ. 1:3.
11 Ⱪǝbiⱨlik ⱪilƣuqi kixi ⱪǝbiⱨlikni ⱪiliwǝrsun; pǝskǝx kixi bolsa pǝskǝxliktǝ turiwǝrsun; ⱨǝⱪⱪaniy kixi bolsa ⱨǝⱪⱪaniyliⱪini yürgüziwǝrsun; pak-muⱪǝddǝs kixi bolsa pak-muⱪǝddǝsliktǝ turiwǝrsun, — dedi.
 
Əysa Mǝsiⱨ biwasitǝ Yuⱨannaƣa sɵzlǝydu
12  «Mana, pat yeⱪinda kelimǝn! Ⱨǝrkimning ǝmǝliyitigǝ ⱪarap beridiƣinimni Ɵzüm bilǝn billǝ elip kelimǝn.«munasiwǝtlik ayǝtlǝr» — «Yǝx.» 40:10, 62:11.  Zǝb. 62:12; Yǝr. 17:10; 32:19; Mat. 16:27; Rim. 2:6; 14:12; 1Kor. 3:8; 2Kor. 5:10; Gal. 6:5; Wǝⱨ. 2:23. 13 Mǝn «Alfa» wǝ «Omega», Birinqi wǝ Ahirⱪi, Muⱪǝddimǝ wǝ Hatimǝ Ɵzümdurmǝn».«Mǝn «Alfa» wǝ «Omega»...» — grek tilida «alfa» birinqi ⱨǝrp, «omega» ahirⱪi ⱨǝrptur. Demǝk, Əysa Mǝsiⱨ bax wǝ ahirdur.  Yǝx. 41:4; 44:6; 48:12; Wǝⱨ. 1:8; 21:6.
 
14 Ⱨayatliⱪ dǝrihining mewisidin nesip bolux wǝ dǝrwaziliridin xǝⱨǝrgǝ kirixkǝ muyǝssǝr bolux üqün tonlirini yuƣanlar bǝhtliktur! 15 Xǝⱨǝrning sirtidikilǝr — itlar, seⱨirgǝrlǝr, buzuⱪluⱪ ⱪilƣuqilar, ⱪatillar, butpǝrǝslǝr, yalƣanqiliⱪⱪa huxtar bolƣanlar wǝ ǝmǝl ⱪilƣuqilardur.1Kor. 6:10; Əf. 5:5; Kol. 3:5, 6.
 
16 «Mǝnki Əysa jamaǝtlǝrni dǝp silǝrgǝ bu ixlarning guwaⱨliⱪini yǝtküzüx üqün pǝrixtǝmni ǝwǝttim. Dawutning Yiltizi ⱨǝm Nǝsli, Parlaⱪ Tang Yultuzidurmǝn!»Yǝx. 11:10; Rim. 15:12; 2Pet. 1:19; Wǝⱨ. 1:1; 5:5.
 
17 Roⱨ wǝ toyi bolidiƣan ⱪiz: «Kǝl!» dǝydu.
Angliƣuqi: «Kǝl!» desun.
Ussiƣuqi ⱨǝrkim kǝlsun, haliƣan ⱨǝrkim ⱨayatliⱪ süyidin ⱨǝⱪsiz iqsun.«Roⱨ wǝ toyi bolidiƣan ⱪiz: «Kǝl!» dǝydu» — «Roⱨ» — Muⱪǝddǝs Roⱨtur. «Toy bolidiƣan ⱪiz» dǝgǝnlik jamaǝtni kɵrsitidu. 19-bab 7-, 8-ayǝtlǝrgǝ ⱪaralsun.  Yǝx. 55:1; Yⱨ. 7:37.
 
Hatimǝ
18 Mǝnki bu kitabtiki bexarǝtning sɵzlirini angliƣanlarƣa guwaⱨliⱪ berip agaⱨlandurimǝnki: kimdikim bu sɵzlǝrgǝ birnemini ⱪoxsa, Huda uningƣa bu kitabta yezilƣan balayi’apǝtlǝrni ⱪoxidu. «Mǝnki bu kitabtiki bexarǝtning sɵzlirini angliƣanlarƣa guwaⱨliⱪ berip agaⱨlandurimǝnki» — «Mǝnki» degǝn sɵz bǝzi alimlar, 18-19-ayǝttiki sɵzlǝrni rosul Yuⱨannaningki dǝp ⱪaraydu. Biraⱪ Yuⱨanna ɵzini biwasitǝ kɵrsǝtmigǝqkǝ (1:9ni kɵrüng), xundaⱪla 20-ayǝttǝ Rǝb Ɵzi eniⱪ kɵrsitilgǝqkǝ biz sɵzlǝrni Rǝbningki, degǝn pikirgǝ mayilmiz. 19 Kimdikim bu bexarǝtlik kitabning sɵzliridin birǝr sɵzni elip taxlisa, Hudamu uningdin bu kitabta yezilƣan ⱨayatliⱪ dǝrihidin wǝ muⱪǝddǝs xǝⱨǝrdin bolidiƣan nesiwisini elip taxlaydu.Ⱪan. 4:2; 12:32; Pǝnd. 30:6; Wǝⱨ. 13:8; 17:8.
20 — Mana, bularƣa agaⱨ-guwaⱨ Bǝrgüqi bolsa mundaⱪ dǝydu:
 
— «Xundaⱪ, pat yeⱪinda kelimǝn!»
 
— «Amin! Kǝl, ya Rǝb Əysa!»
 
21 Rǝb Əysa Mǝsiⱨning meⱨir-xǝpⱪiti barliⱪ muⱪǝddǝs bǝndilǝr bilǝn billǝ bolƣay, amin!

22:1 «munasiwǝtlik ayǝtlǝr» — «Zǝb.» 36:38, 46:4, «Əz.» 47:1-9, «Zǝk.» 14:8.

22:1 Əz. 47:1; Zǝk. 14:8.

22:2 «on ikki hil mewǝ beridiƣan, ⱨǝr ayda mewilǝydiƣan ⱨayatliⱪ dǝrihi» — yaki «on ikki ⱪetim mewigǝ kiridiƣan, ⱨǝr ayda mewilǝydiƣan ⱨayatliⱪ dǝrihi».

22:2 Wǝⱨ. 2:7.

22:4 Wǝⱨ. 3:12.

22:5 Yǝx. 60:19; Zǝk. 14:7; Wǝⱨ. 21:23.

22:6 «yeⱪin kǝlgüsidǝ yüz berixi muⱪǝrrǝr bolƣan ixlar» — yaki «tuyuⱪsiz yüz berixi muⱪǝrrǝr bolƣan ixlar». «bu sɵzlǝr ⱨǝⱪiⱪiy wǝ ixǝnqliktur» — bu sɵzlǝr 19:9 wǝ 21:5dimu tepilidu, xu yǝrdǝ aldinⱪi ixlarni (21:1-5) tǝstiⱪlax üqün eytilƣan. Əmma muxu yǝrdǝ, xübⱨisizki, pütkül kitabning mǝzmunini yaki ⱨǝttǝ yaki pütkül Injilning mǝzmunini yaki pütkül Tǝwrat-Injilning mǝzmunini kɵrsitiximu mumkin. «pǝyƣǝmbǝrlǝrning roⱨlirining Rǝb Hudasi» — muxu yǝrdǝ Rǝb Əysani kɵrsǝtsǝ kerǝk (1:1ni kɵrüng).

22:6 Wǝⱨ. 1:1; 19:9; 21:5.

22:7 «Mana, pat yeⱪinda kelimǝn! Bu kitabtiki bexarǝtning sɵzlirini tutⱪuqi kixi bǝhtliktur!» — bu sɵzlǝr Rǝb Əysaning, ǝlwǝttǝ.

22:7 Wǝⱨ. 1:3.

22:9 Ros. 10:26; 14:14; Wǝⱨ. 19:10.

22:10 «Bu kitabtiki bexarǝtning sɵzlirini peqǝtlimǝ» — mǝnisi bǝlkim, oⱪurmǝnlǝrgǝ oquⱪ bolsun, mǝhpiy bolmisun.

22:10 Dan. 8:26; 12:4; Wǝⱨ. 1:3.

22:12 «munasiwǝtlik ayǝtlǝr» — «Yǝx.» 40:10, 62:11.

22:12 Zǝb. 62:12; Yǝr. 17:10; 32:19; Mat. 16:27; Rim. 2:6; 14:12; 1Kor. 3:8; 2Kor. 5:10; Gal. 6:5; Wǝⱨ. 2:23.

22:13 «Mǝn «Alfa» wǝ «Omega»...» — grek tilida «alfa» birinqi ⱨǝrp, «omega» ahirⱪi ⱨǝrptur. Demǝk, Əysa Mǝsiⱨ bax wǝ ahirdur.

22:13 Yǝx. 41:4; 44:6; 48:12; Wǝⱨ. 1:8; 21:6.

22:15 1Kor. 6:10; Əf. 5:5; Kol. 3:5, 6.

22:16 Yǝx. 11:10; Rim. 15:12; 2Pet. 1:19; Wǝⱨ. 1:1; 5:5.

22:17 «Roⱨ wǝ toyi bolidiƣan ⱪiz: «Kǝl!» dǝydu» — «Roⱨ» — Muⱪǝddǝs Roⱨtur. «Toy bolidiƣan ⱪiz» dǝgǝnlik jamaǝtni kɵrsitidu. 19-bab 7-, 8-ayǝtlǝrgǝ ⱪaralsun.

22:17 Yǝx. 55:1; Yⱨ. 7:37.

22:18 «Mǝnki bu kitabtiki bexarǝtning sɵzlirini angliƣanlarƣa guwaⱨliⱪ berip agaⱨlandurimǝnki» — «Mǝnki» degǝn sɵz bǝzi alimlar, 18-19-ayǝttiki sɵzlǝrni rosul Yuⱨannaningki dǝp ⱪaraydu. Biraⱪ Yuⱨanna ɵzini biwasitǝ kɵrsǝtmigǝqkǝ (1:9ni kɵrüng), xundaⱪla 20-ayǝttǝ Rǝb Ɵzi eniⱪ kɵrsitilgǝqkǝ biz sɵzlǝrni Rǝbningki, degǝn pikirgǝ mayilmiz.

22:19 Ⱪan. 4:2; 12:32; Pǝnd. 30:6; Wǝⱨ. 13:8; 17:8.