Муқеддес Калам (кирил йезиқ) Пәнд-несиһәтләр 20

1 Шарап кишини рәсва қилар,

Һарақ кишини ғалҗирлаштурар;

Кимки униңға берилип езип кәтсә, әқилсиздур.

2 Падишаһниң ғәзиви ширниң һөкиришигә охшаш қорқунучлуқтур;

Униң аччиғини кәлтүргән, өз җениға җаза чүшүрәр. ◼ ◘

3 Өзини маҗирадин нери қилиш кишиниң иззитидур;

Бирақ һәр бир ахмақ өзини басалмас. ◘

4 Һорун адәм қишта йәр һайдимәс;

Жиғим вақтида йоқлуқта қелип ашлиқ тиләр. ◼

5 Кишиниң көңлидики ой-нийәтлири чоңқур суға охшаштур;

Йорутулған адәм уларни тартип алалайду. ◼ ◘

6 Өзини садиқ дәйдиғанлар көптур;

Бирақ ишәшлик бир адәмни ким тапалисун?

7 Һәққаний адәм диянәтлик йолда маңар;

Униң пәрзәнтлиригә бәхит-бәрикәт қалдурулар!

8 Падиша адаләт тәхтидә олтарғанда,

Һәммә яманлиқни көзи билән қоғлайду. ◘

9 Ким өзини гунадин тазиландим,

Виҗданим пакланди, дейәләйду? ◘

10 Икки хил тараза теши,

Икки хил күрә ишлитиш,

Охшашла Пәрвәрдигарға жиркиничликтур. ◘

11 Һәтта бала өз хислити билән билинәр;

Униң қилғанлириниң пак, дурус яки әмәслиги һәрикәтлиридин көрүнүп турар.

12 Көридиған көзни, аңлайдиған қулақни,

Һәр иккисини Пәрвәрдигар яратти. ◘

13 Уйқиға амрақ болма, намратлиққа учрайсән;

Көзүңни ечип ойғақ бол, нениң мол болар. ◘

14 Херидар мал алғанда: «Начар екән, начар екән!» дәп қақшайду;

Елип кәткәндин кейин «Есил нәрсә, әрзан алдим» дәп махтиниду.

15 Алтун бар, ләәл-яқутларму көптур;

Бирақ билимни беғишлиған ләвләр немидегән қиммәтлик гөһәрдур! ◘

16 Ятқа кепил болған кишидин қәризгә тонини тутуп алғин;

Ят хотунға капаләт бәргән кишидин капаләт пули ал. ◘

17 Алдап еришкән тамақ татлиқтур;

Кейин, униң йегини шеғил болар. ◘

18 Планлар мәслиһәт билән бекитиләр;

Пишқан көрсәтмә билән җәң қилғин.

19 Гәп тошуғучи сирларни ашкарилар;

Шуңа валақтәккүр билән арилашма. ◘

20 Кимки ата-анисини һақарәт қилса,

Униң чириғи зулмәт қараңғусида өчәр! ◘

21 Тез еришкән мирас һаман бәрикәтлик болмас. ◘

22 Яманлиққа яманлиқ қайтурай демә;

Пәрвәрдигарға тайинип күт, У дәрдиңгә йетәр. ◘

23 Икки хил тараза теши Пәрвәрдигарға жиркиничликтур;

Сахта өлчәм қәтъий яримас. ◼ ◘

24 Инсанниң һаятлиқ қәдәмлирини Пәрвәрдигар бәлгүләйду;

Ундақта инсан өз мусаписини нәдин билсун? ◘

25 Бир нәрсисини йениклик билән «Худаға аталған!» дәп вәдә бериш,

Қәсәмләрдин кейин иккилинип қайта ойлиниш,

Өз җенини қилтаққа чүшүргәнгә баравәр.

26 Дана падиша яманларни топанни соруғандәк соруветиду,

Хаман тәпкәндәк тулуқ билән янҗиветәр.

27 Адәмниң роһ-виҗдани — Пәрвәрдигарниң чириғидур,

У қәлбниң һәр бир тәглирини тәкшүрүп пәриқ етәр.

28 меһир-шәпқәт вә һәқиқәт падишани сақлайду;

У меһир-шәпқәт биләнла өз тәхтини мустәһкәмләйду.

29 Яш жигитләрниң қавуллуғи уларниң пәхридур;

Қериларниң иззити ақ чачлиридур. ◘

30 Тәрбийә ярилири яманлиқни тазилап чиқирар,

Таяқ излири ич-бағирни таза қилар. ◘

◼20:2 «... өз җениға җаза чүшүрәр» — ибраний тилида: «... өз җениға гуна қилған болиду».

◘20:2 Пәнд. 16:14; 19:12

◘20:3 Пәнд. 17:14

◼20:4 «Һорун адәм қишта йәр һайдимәс» — Пәләстиндә бир жил алтә пәсилгә бөлиниду. Он биринчи, он иккинчи ай «қиш пәсли» һесаплиниду. «Қиш» пәсли йәр һайдилидиған пәсил, чүнки бу пәсилдә ямғур йеғип тупрақ юмшақ болиду.

◼20:5 «Кишиниң көңлидики ой-нийәтлири ... йорутулған адәм уларни тартип алалайду» — бу пәнд-несиһәткә қарита алимларда төвәндикидәк бир қанчә хил чүшәнчә бар: (1) һәр адәмниң көңлидә чоңқур ой-нийәтләр бардур; йорутулған киши бу ой-нийәтләрни (яхши болсун яман болсун) әқли билән чүшинип йетәләйду. (2) йорутулған киши данишмән һәм аз сөзләйдиған кишиләрдин уларниң яхши ой-пикирлирини, яхши несиһәтлирини алалайду. (3) йорутулған киши яман нийәтлик кишиләрниң ағзидин уларниң нийәтлирини биләләйду. (4) бәзи алимлар бу айәтни «һәр бир кишиниң көңлидә Худадин кәлгән далаләт (йолйоруқ, һидайәт) бардур; у чоңқур қудуқтики суға охшайду; ...» дәп чүшинип, униң мәнасини: «Худадин кәлгән шу «далаләт» һәр бир адәмниң көңлидә болған болиду, йорутулған киши бу далаләтни җакалап башқиларни йоруталайду» дәп чүшәндүриду. Бизниңчә биринчи хил чүшәнчини тоғра дәп қараймиз.

◘20:5 Пәнд. 18:4

◘20:8 Пәнд. 20:26

◘20:9 1Пад. 8:46; Аюп 14:4; Зәб. 50:7-9; Топ. 7:20; 1Юһ. 1:8

◘20:10 Қан. 25:13; Пәнд. 11:1; 20:23

◘20:12 Мис. 4:11; Зәб. 93:9

◘20:13 Пәнд. 19:15

◘20:15 Пәнд. 3:14,15

◘20:16 Пәнд. 11:15; 27:13

◘20:17 Пәнд. 9:17

◘20:19 Пәнд. 11:13

◘20:20 Мис. 21:17; Лав. 20:9; Қан. 27:16; Мат. 15:4

◘20:21 Пәнд. 13:11; 28:20

◘20:22 Қан. 32:35; Пәнд. 17:13; 24:29; Рим. 12:17; 1Тес. 5:15; 1Пет. 3:9

◼20:23 «Қәтъий яримас» — ибраний тилида «яхши әмәс».

◘20:23 Пәнд. 20:10

◘20:24 Аюп 31:4; Зәб. 36:23; 138:1-3; Йәр. 10:23

◘20:29 Пәнд. 16:31

◘20:30 Пәнд. 10:13