Muⱪeddes Kalam (yǝngi yeziⱪ) Ibraniylarƣa 10

Mǝsiⱨning bir ⱪetimliⱪ ⱪurbanliⱪi

1 Tǝwrat ⱪanuni kǝlgüsidǝ elip kelinidiƣan güzǝl ixlarning ɵz ǝynini ǝmǝs, bǝlki ularning kɵlǝnggisinila sürǝtlǝp bǝrgǝqkǝ, u tǝlǝp ⱪilinƣan, yilmuyil sunulup keliwatⱪan ohxax ⱪurbanliⱪlar arⱪiliⱪ Hudaƣa yeⱪinlaxmaⱪqi bolƣanlarni ⱨǝrgizmu mukǝmmǝl ⱪilalmaydu.■ 2 Bolmisa, muxu ⱪurbanliⱪlarning sunuluxi ahirlixatti, qünki ibadǝt ⱪilƣuqilar pak ⱪilinip, wijdani yǝnǝ ɵz gunaⱨliri tüpǝylidin azablanmaytti. 3 Ⱨalbuki, muxu ⱪurbanliⱪlar yilmuyil ɵz gunaⱨlirini ɵzlirigǝ ǝslitip turidu. 4 Qünki buⱪa wǝ ɵqkilǝrning ⱪeni gunaⱨlarni ⱨǝrgiz elip taxliyalmaydu.■ 5 Xuning üqün, U dunyaƣa kǝlgǝndǝ mundaⱪ degǝn: —

«Nǝ ⱪurbanliⱪ, nǝ atiƣan axliⱪ ⱨǝdiyǝliri bolsa Sening tǝlǝp-arzuyung ǝmǝs,

Biraⱪ Sǝn Mǝn üqün bir tǝn tǝyyarlap bǝrding;□ ■

6 Nǝ kɵydürmǝ ⱪurbanliⱪlar, nǝ gunaⱨ ⱪurbanliⱪidinmu sɵyünmiding;

7 Xunga jawab bǝrdimki — «Mana Mǝn kǝldim!

— Ⱪanun dǝsturungda Mǝn toƣruluⱪ pütülgǝndǝk —

I Huda, iradǝngni ǝmǝlgǝ axurux üqün kǝldim».□ ■

8 U yuⱪirida: «Nǝ ⱪurbanliⱪ, nǝ axliⱪ ⱨǝdiyǝliri, nǝ kɵydürmǝ ⱪurbanliⱪlar nǝ gunaⱨni tiligüqi ⱪurbanliⱪlar Sening tǝlǝp-arzuyung ǝmǝs, Sǝn ulardinmu sɵyünmiding» (bu ⱪurbanliⱪlar Tǝwrat ⱪanunining tǝlipi boyiqǝ sunuluxi kerǝk idi) deginidin keyin 9 yǝnǝ: «Sening iradǝngni ǝmǝlgǝ axurux üqün kǝldim» degǝn. Demǝk, Huda keyinkisini küqkǝ igǝ ⱪilix üqün, aldinⱪisini ǝmǝldin ⱪalduridu. □ 10 Hudaning bu iradisi boyiqǝ Əysa Mǝsiⱨning tenining bir yolila ⱪurban ⱪilinixi arⱪiliⱪ biz gunaⱨtin paklinip, Hudaƣa atalduⱪ.□ ■

11 Ⱨǝr kaⱨin ⱨǝr küni ibadǝt hizmitidǝ turidu, xundaⱪla gunaⱨlarni ⱨǝrgiz saⱪit ⱪilalmaydiƣan ohxax hildiki ⱪurbanliⱪlarni Hudaƣa ⱪayta-ⱪayta sunidu. 12 Biraⱪ, bu kaⱨin bolsa gunaⱨlar üqün birla ⱪetimliⱪ mǝnggü inawǝtlik bir ⱪurbanliⱪni sunƣandin keyin, Hudaning ong yenida olturdi; □ ■ 13 U xu yǝrdǝ «düxmǝnliri Ɵz ayiƣi astida tǝhtipǝr ⱪilinƣuqǝ» kütidu. □ 14 U muxu birla ⱪurbanliⱪ bilǝn Hudaƣa atap pak-muⱪǝddǝs ⱪilinƣanlarni mǝnggügǝ mukǝmmǝl ⱪildi. 15 Muⱪǝddǝs yazmilarda pütülgǝndǝk, Muⱪǝddǝs Roⱨmu bu ⱨǝⱪtǝ bizgǝ guwaⱨliⱪ beridu. Qünki U awwal: —

16 «U künlǝrdin keyin, Mening ular bilǝn tüzidiƣan ǝⱨdǝm mana xuki, dǝydu Pǝrwǝrdigar;

Mǝn Ɵz tǝwrat-ⱪanunlirimni ularning zeⱨin-ǝⱪligimu salimǝn,

Ⱨǝmdǝ ularning ⱪǝlbigimu pütimǝn» degǝndin keyin, U yǝnǝ: —■

17 «Ularning gunaⱨliri wǝ itaǝtsizlikirini mǝnggügǝ esimdin qiⱪiriwetimǝn» — degǝn.□ ■

18 Əmdi xu yolda gunaⱨlar kǝqürüm ⱪilinƣanikǝn, gunaⱨlar üqün ⱪurbanliⱪ ⱪilixning ⱨajitimu ⱪalmaydu.

Əmdi Hudaƣa yeⱪinlixayli!

19 Xuning üqün, ǝy ⱪerindaxlar, Əysaning ⱪeni arⱪiliⱪ ǝng muⱪǝddǝs jayƣa kirixkǝ jür’ǝtlik bolup, ■ 20 (U bizgǝ eqip bǝrgǝn, ibadǝthanining pǝrdisidin (yǝni, Uning ǝt-tenidin) ɵtidiƣan xu yipyengi, ⱨayatliⱪ yoli bilǝn) 21 xundaⱪla Hudaning ailisini baxⱪuridiƣan bizning uluƣ kaⱨinimiz bolƣanliⱪi bilǝn, □ 22 dillirimiz wijdandiki bulƣunuxlardin sepilix bilǝn paklanƣan wǝ bǝdinimiz sap su bilǝn yuyulƣandǝk tazilanƣan ⱨalda etiⱪadning toluⱪ jǝzm-hatirjǝmliki wǝ sǝmimiy ⱪǝlb bilǝn Hudaƣa yeⱪinlixayli! □ ■ 23 Əmdi etirap ⱪilƣan ümidimizdǝ tǝwrǝnmǝy qing turayli (qünki wǝdǝ Bǝrgüqi bolsa sɵzidǝ turƣuqidur) 24 wǝ meⱨir-muⱨǝbbǝt kɵrsitix wǝ güzǝl ix ⱪilixⱪa bir-birimizni ⱪandaⱪ ⱪozƣax wǝ riƣbǝtlǝndürüxni oylayli. 25 Bǝzilǝr adǝt ⱪiliwalƣandǝk, jamaǝttǝ jǝm boluxtin bax tartmayli, bǝlki bir-birimizni jekilǝp-ilⱨamlandurayli; bolupmu xu künining yeⱪinlaxⱪanliⱪini bayⱪiƣininglarda, tehimu xundaⱪ ⱪilayli.□

26 Ⱨǝⱪiⱪǝtni tonuxⱪa nesip bolƣandin keyin, yǝnila ⱪǝstǝn gunaⱨ ɵtküzüwǝrsǝk, u qaƣda gunaⱨlar üqün sunulidiƣan baxⱪa bir ⱪurbanliⱪ bolmas, ■ 27 bǝlki bizgǝ ⱪalidiƣini pǝⱪǝt soraⱪ, xundaⱪla Huda bilǝn ⱪarxilixidiƣanlarni yǝp tügitixkǝ tǝyyar turidiƣan yalⱪunluⱪ otni ⱪorⱪunq iqidǝ kütüxla, halas. □ 28 Əmdi Musaƣa qüxürülgǝn Tǝwrat ⱪanunini kɵzgǝ ilmiƣan ⱨǝrⱪandaⱪ kixi ikki yaki üq guwaⱨqining ispati bolsa, kǝngqilik ⱪilinmayla ɵltürülǝtti. ■ 29 Undaⱪta, bir kixi Hudaning Oƣlini dǝpsǝndǝ ⱪilsa, Hudaning ǝⱨdisining ⱪeniƣa, yǝni ɵzini pak ⱪilƣan ⱪanƣa napak dǝp ⱪarisa, xǝpⱪǝt ⱪilƣuqi Roⱨni ⱨaⱪarǝt ⱪilsa, buningdin tehimu eƣir jazaƣa layiⱪ ⱨesablinidu, dǝp oylimamsilǝr?

30 Qünki Tǝwratta «Intiⱪam Meningkidur, kixining ⱪilmixlirini ɵz bexiƣa ɵzüm yandurimǝn, dǝydu Pǝrwǝrdigar» wǝ «Pǝrwǝrdigar Ɵz hǝlⱪini soraⱪⱪa tartidu» degüqini bilimiz. □ ■ 31 Mǝnggü ⱨayat Hudaning ⱪolliriƣa qüxüp jazalinix nǝⱪǝdǝr dǝⱨxǝtlik ix-ⱨǝ!

32 Əmdi silǝr yorutuluxtin keyin, azab-oⱪubǝtlik, ⱪattiⱪ kürǝxlǝrgǝ bǝrdaxliⱪ bǝrgǝn axu burunⱪi künlǝrni esinglarda tutunglar. □ 33 Bǝzi waⱪitlarda rǝswa ⱪilinip ⱨaⱪarǝtlǝx wǝ harlinixlarƣa uqridinglar wǝ bǝzi waⱪitlarda muxundaⱪ muamililǝrgǝ uqriƣanlarƣa dǝrddax boldunglar. 34 Qünki silǝr ⱨǝm mǝⱨbuslarning dǝrdigǝ ortaⱪ boldunglar ⱨǝm mal-mülkünglar bulanƣandimu, kǝlgüsidǝ tehimu esil ⱨǝm yoⱪap kǝtmǝydiƣan baⱪiy tǝǝlluⱪatⱪa igǝ bolidiƣanliⱪinglarni bilgǝqkǝ, huxalliⱪ bilǝn bu ixni ⱪobul ⱪildinglar. □ ■ 35 Xuning üqün, jasaritinglarni yoⱪatmanglar, uningdin intayin zor in’am bolidu.

36 Qünki Hudaning iradisigǝ ǝmǝl ⱪilip, Uning wǝdǝ ⱪilƣiniƣa muyǝssǝr bolux üqün, sǝwr-qidam ⱪilixinglarƣa toƣra kelidu. ■ 37 Qünki muⱪǝddǝs yazmilarda Huda mundaⱪ degǝn: —

«Pǝⱪǝt azƣinǝ waⱪittin keyinla»,

«Kǝlgüqi dǝrwǝⱪǝ yetip kelidu,

U keqikmǝydu.□ ■

38 Biraⱪ ⱨǝⱪⱪaniy bolƣuqi etiⱪad bilǝn yaxaydu;

Lekin u kǝynigǝ qekinsǝ,

Jenim uningdin sɵyünmǝydu».□ ■ 39 Ⱨalbuki, biz bolsaⱪ kǝynigǝ qekinip ⱨalak bolidiƣanlardin ǝmǝs, bǝlki etiⱪad bilǝn ɵz jenimizni igiligǝnlǝrdindurmiz.□

■10:1 Kol. 2:17; Ibr. 8:5.

■10:4 Law. 16:14; Qɵl. 19:4; Ibr. 9:13.

□10:5 «Xuning üqün, U dunyaƣa kǝlgǝndǝ mundaⱪ degǝn: —» — «U» — Mǝsiⱨni kɵrsitidu.

■10:5 Zǝb. 40:6; Yǝx. 1:11; Yǝr. 6:20; Am. 5:21.

□10:7 «....Xunga jawab bǝrdimki — «Mana Mǝn kǝldim! — ⱪanun dǝsturungda Mǝn toƣruluⱪ pütülgǝndǝk — I Huda, iradǝngni ǝmǝlgǝ axurux üqün kǝldim»» — (5-7-ayǝt) «Zǝb.» 40:6-8 (kona grek «Septuagint» (LXX) tǝrjimisidin). Bu ayǝtlǝrdǝ Tǝwrattiki tɵt hil asasiy ⱪurbanliⱪ (inaⱪliⱪ yaki tǝxǝkkür ⱪurbanliⱪliri (rǝⱨmǝt ⱪurbanliⱪliri), axliⱪ ⱨǝdiyǝliri, kɵydürmǝ wǝ gunaⱨni tiligüqi ⱪurbanliⱪlar) tilƣa elinidu. Demisǝkmu, Mǝsiⱨ bu sɵzlǝrni Ɵzi dunyaƣa kelixidin 1000 yilqǝ burun Ɵz Roⱨi arⱪiliⱪ Zǝburda Dawut pǝyƣǝmbǝrning aƣzidin bexarǝt süpitidǝ aldin’ala eytidu.

■10:7 Zǝb. 40:7, 8

□10:9 «Demǝk, Huda keyinkisini küqkǝ igǝ ⱪilix üqün, aldinⱪisini ǝmǝldin ⱪalduridu» — «aldinⱪisi» bǝlkim (1) yuⱪirida tilƣa elinƣan kona ǝⱨdigǝ munasiwǝtlik ⱪurbanliⱪlarni yaki (2) kona ǝⱨdining ɵzini kɵrsitidu; «keyinkisi» (yaki «ikkinqisi») bolsa (3) Əysa Mǝsiⱨning birdinbir ⱪurbanliⱪi yaki (4) 9-ayǝttǝ kɵrsitilgǝn «Hudaning iradisini ǝmǝlgǝ axurux»ni kɵrsitidu. Bizningqǝ (1) wǝ (4) aldi-kǝyni ayǝtlǝrgǝ muwapiⱪtur. Yengi ǝⱨdining tüp mǝⱪsiti wǝ ahirⱪi nǝtijisi «Hudaning iradisigǝ ǝmǝl ⱪilix»din ibarǝttur. Bu iradǝ Mǝsiⱨning bizni gunaⱨdin ⱪutⱪuzidiƣan ⱪurbanliⱪ ɵlümini ɵz iqigǝ alidu, ǝlwǝttǝ. Demǝk, bu baxⱪa-baxⱪa kɵzⱪaraxlar arisidiki pǝrⱪlǝr anqǝ qong ǝmǝs.

□10:10 «Əysa Mǝsiⱨning tenining bir yolila ⱪurban ⱪilinixi arⱪiliⱪ biz gunaⱨtin paklinip, Hudaƣa atalduⱪ» — «gunaⱨtin paklinip, Hudaƣa atalduⱪ» grek tilida birla sɵz bilǝn ipadilinidu: «muⱪǝddǝslǝxtürülduⱪ» yaki «pak-muⱪǝddǝs ⱪilinduⱪ». Injil boyiqǝ «muⱪǝddǝs» degǝn sɵzning ikki mǝzmuni bar: (1) gunaⱨdin paklanƣan; (2) Hudaƣa alaⱨidǝ atalƣan.

■10:10 Ibr. 9:12.

□10:12 «Biraⱪ, bu kaⱨin bolsa gunaⱨlar üqün birla ⱪetimliⱪ mǝnggü inawǝtlik bir ⱪurbanliⱪni sunƣandin keyin, Hudaning ong yenida olturdi» — oⱪurmǝnlǝrgǝ ayan boliduki, kona ǝⱨdǝ dǝwridǝ kaⱨinlarning hizmitining ayiƣi yoⱪ idi, xuning bilǝn daim «turatti» (ɵrǝ turatti, ibadǝt qedirida orunduⱪ yoⱪ idi). Lekin Əysa biz üqün ɵzini birla ⱪurbanliⱪ sunƣandin keyin «olturdi».

■10:12 Zǝb. 110:1; Ros. 2:34; 1Kor. 15:25; Əf. 1:20; Kol. 3:1; Ibr. 1:13.

□10:13 «U xu yǝrdǝ «düxmǝnliri Ɵz ayiƣi astida tǝhtipǝr ⱪilinƣuqǝ» kütidu» — 2:13 wǝ «Zǝb.» 110ni kɵrüng.

■10:16 Yǝr. 31:31-34; Rim. 11:27; Ibr. 8:8.

□10:17 «...Ularning gunaⱨliri wǝ itaǝtsizlikirini mǝnggügǝ esimdin qiⱪiriwetimǝn» — (16-17-ayǝt) «Yǝr.» 31:31-34.

■10:17 Yǝr. 31:33,34.

■10:19 Yⱨ. 10:9; 14:6; Rim. 5:2; Əf. 2:13; 3:12.

□10:21 «xundaⱪla Hudaning ailisini baxⱪuridiƣan bizning uluƣ kaⱨinimiz bolƣanliⱪi bilǝn, ...» — «Hudaning ailisi» etiⱪadqi jamaǝtni kɵrsitidu.

□10:22 «dillirimiz wijdandiki bulƣunuxlardin sepilix bilǝn paklanƣan» — muxu sɵzlǝr yengi ǝⱨdǝ astidiki etiⱪadqilarning ǝⱨwali bilǝn kona ǝⱨdǝ astidikilǝrning ǝⱨwalining selixturmisini kɵzdǝ tutidu — kona ǝⱨdǝ astidikilǝr kaⱨin tǝripidin ⱪurbanliⱪ ⱪanliri sepilixi arⱪiliⱪ «gunaⱨliri yepilƣan» yaki «kafarǝt ⱪilinƣan». Əmdi yengi ǝⱨdǝ astidikilǝrning dilliri Əysaning ⱪurbanliⱪ ⱪeni sepilix bilǝn, wijdanida ⱨeqⱪandaⱪ bulƣinixlar ⱪalmaydu. «bǝdinimiz sap su bilǝn yuyulƣandǝk tazilanƣan ⱨalda etiⱪadning toluⱪ jǝzm-hatirjǝmliki wǝ sǝmimiy ⱪǝlb bilǝn Hudaƣa yeⱪinlixayli!» — muxu ibarilǝr toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ tohtilimiz.

■10:22 Əz. 36:25.

□10:25 «bolupmu xu künining yeⱪinlaxⱪanliⱪini bayⱪiƣininglarda, tehimu xundaⱪ ⱪilayli» — «xu kün» Mǝsiⱨning bu dunyaƣa ⱪaytip kelidiƣan künini kɵrsitidu, ǝlwǝttǝ. Injilni yazƣuqilarning nǝziridǝ pǝⱪǝt bir kün, yǝni «xu kün»la kɵzdǝ tutulidu. Grek tilida 19-25-ayǝtlǝr birla jümlǝ bilǝn ipadilinidu.

■10:26 Qɵl. 15:30; Mat. 12:31; Ibr. 6:4; 2Pet. 2:20; 1Yuⱨa. 5:16.

□10:27 «bǝlki bizgǝ ⱪalidiƣini pǝⱪǝt soraⱪ, xundaⱪla Huda bilǝn ⱪarxilixidiƣanlarni yǝp tügitixkǝ tǝyyar turidiƣan yalⱪunluⱪ otni ⱪorⱪunq iqidǝ kütüxla, halas» — bu muⱨim ayǝt üstidǝ yǝnǝ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ azraⱪ tohtilimiz.

■10:28 Qɵl. 35:30; Ⱪan. 17:6; 19:15; Mat. 18:16; 2Kor. 13:1.

□10:30 «Intiⱪam Meningkidur, kixining ⱪilmixlirini ɵz bexiƣa ɵzüm yandurimǝn, dǝydu Pǝrwǝrdigar» ... «Pǝrwǝrdigar Ɵz hǝlⱪini soraⱪⱪa tartidu»» — bu sɵzlǝr «Ⱪan.» 32:35 wǝ 36din elinƣan.

■10:30 Ⱪan. 32:35, 36; Rim. 12:19.

□10:32 «Əmdi silǝr yorutuluxtin keyin, azab-oⱪubǝtlik, ⱪattiⱪ kürǝxlǝrgǝ bǝrdaxliⱪ bǝrgǝn axu burunⱪi künlǝrni esinglarda tutunglar» — muxu azab-oⱪubǝt qekixi etiⱪadta qing türƣanliⱪi tüpǝylidin, ǝlwǝttǝ.

□10:34 «qünki silǝr ⱨǝm mǝⱨbuslarning dǝrdigǝ ortaⱪ boldunglar» — bu mǝⱨbuslar etiⱪad üqün zindanda yatⱪan. «ⱨǝm mal-mülkünglar bulanƣandimu,... huxalliⱪ bilǝn bu ixni ⱪobul ⱪildinglar» — «mal-mülkünglar bulanƣanda» — muxu ixning tarihiy tǝpsilatliri toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imiznimu kɵrüng.

■10:34 Mat. 5:12; Ros. 21:33.

■10:36 Luⱪa 21:19.

□10:37 «Pǝⱪǝt azƣinǝ waⱪittin keyinla»... Kǝlgüqi dǝrwǝⱪǝ yetip kelidu, U keqikmǝydu» — «Yǝx.» 26:20, «Ⱨab.» 2:3.

■10:37 Ⱨab. 2:2-3; Ⱨag. 2:7; 1Pet. 1:6; 5:10.

□10:38 «Biraⱪ ⱨǝⱪⱪaniy bolƣuqi etiⱪad bilǝn yaxaydu» — bǝzi kona kɵqürmilǝrdǝ: «Mening ⱨǝⱪⱪaniy adimim etiⱪad bilǝn yaxaydu» deyilidu. «Biraⱪ ⱨǝⱪⱪaniy bolƣuqi etiⱪad bilǝn yaxaydu; lekin u kǝynigǝ qekinsǝ, jenim uningdin sɵyünmǝydu»» — «Ⱨab.» 2:4.

■10:38 Ⱨab. 2:4; Rim. 1:17; Gal. 3:11.

□10:39 «... Biz bolsaⱪ kǝynigǝ qekinip ⱨalak bolidiƣanlardin ǝmǝs, bǝlki etiⱪad bilǝn ɵz jenimizni igiligǝnlǝrdindurmiz» — muxu ayǝttǝ «jan» jismaniy tǝrǝp ǝmǝs, bǝlki roⱨiy tǝrǝptiki ⱨayatni kɵrsitidu.