5
ABARREḤ X WEDRAR
Řami iẓra Yasuɛ řɣaci, yuři ɣar wedrar, uca awarni řami din iqqim, usin-dd ɣares imeḥḍaren nnes. 5:1 [Mk. 9:50; Lk. 6:20-23; 14:34-35] Uca yarzem aqemmum nnes, isseřmed i-ten, inna:
 
Sseɛd n yinni arruḥ nsen izřeḍ,
minzi Tageldit n ijenwan aqa-tt i nitni. 5:3 Ica. 57:15; 66:2; Lk. 6:20.
Sseɛd n yinni ittecḍinen,
minzi nitni ad ttwaɛezzan. 5:4 Ica. 61:2; 66:10, 13; Lk. 6:21.
Sseɛd n imwaḍɛen,
minzi nitni ad warten tammurt. 5:5 Izhd. 37:11.
Sseɛd n yinni ittřaẓan
d yinni ittfaden ɣar tsegda,
minzi nitni ad jjiwnen. 5:6 Ica. 55:1
Sseɛd n yinni yareḥḥmen,
minzi ad ɣarsen tiři arreḥmet.
Sseɛd n yinni i ɣar iǧa uř izdig,
minzi nitni ad ẓaren AREBBI. 5:8 Izhd. 15:2; 24:4; Ɛbr. 12:14.
Sseɛd n yinni itteggen řehna,
minzi nitni ad ttwasemman arrawen n AREBBI.
10 Sseɛd n yinni inneḥṣaren x ssibbet n tsegda,
minzi Tageldit n ijenwan ad ɣarsen tiři. 5:10 2 Kur. 4:10; 2 Tim. 2:12; 1 Bṭ. 3:14.
11 Sseɛd i kenniw mařa ttɛayaren
u ttdarracen xawem
uca ad xawem inin
ɛřam kuř awařen iɛeffanen x ssibbet inu,
waxxa ssxarriqen. 5:11 1 Bṭ. 4:14.
12 Farḥem, sřiweřwem,
minzi řmunet nwem d tameqqrant deg ijenwan,
minzi ammu i tuɣa ttdarracen inabiyyen,
inni qbeř nwem.” 5:12 Lk. 6:23.
 
13 “Kenniw d tameǧaḥt n temmurt. Maca mařa tameǧaḥt ixsar uředdi nnes, mammec ɣa negg ad tt narr d tameǧaḥt? War tneffeɛ ɛad i walu, ḥaca ad temmenḍar ɣar barra, ad xas ɛefsen iwdan.”
14 “Kenniw d tafawt n ddunect. Tandint i ittwabnan x wedrar, war tzemmar ad tᵉnnuffar. 15 War ssreqqin řefnar uca ad t ssarsen sadu řmud, maca ad t ssarsen x řmerfeɛ, maḥend ad yarɣ i marra inni iǧan di taddart. 5:15 Mk. 4:21; Lk. 8:16; 11:33. 16 Jjem tafawt nwem ad tarɣ i iwdan, ḥima ad ẓaren řexdayem nwem icnan, ad ssuɛřan Babatwem i iǧan deg ijenwan.” 5:16 1 Bṭ. 2:12.
17 “Aqa ad awem ittɣiř aqa usiɣ-dd ḥima ad ssbeṭṭřeɣ Ccariɛa niɣ Inabiyyen. Necc war dd-usiɣ ca ḥima ad ssbeṭṭřeɣ, maca ḥima ad kemmřeɣ. 5:17 Ccariɛa n Musa - ixs ad yini Ttawrat am mammec d as qqaren Wudayen. 18 S tidett, Necc ad awem iniɣ: Ař i ɣa iɛdu ujenna d temmurt, war ibeṭṭeř uřa d ijjen řḥarf niɣ d icten taneqqiṭ zi Ccariɛa ař ɣa yiři kuřci. 5:18 Lk. 16:17. 19 S uya wenni i ɣa issbeṭṭřen zi tweṣṣa-ya icten, waxxa d tameẓyant, uca isseřmad iwdan ammu, ad ittwasemma d ameẓyan di Tgeldit n ijenwan, maca wenni zzaysent iggin u isseřmad i-tent, netta ad ittwasemma d ameqqran di Tgeldit n ijenwan. 5:19 Yaɛ. 2:10. 20 Minzi Necc ad awem iniɣ: Mařa tasegda nwem war tmeqqar ca x tenni n imseřmaden n idlisen d tenni n Ifarisiyyen, s tidett war tᵉttidfem ca ɣar Tgeldit n ijenwan!”
 
21 “Aqa tesřim belli ittwanna i řejdud: ‘War neqq!’, u: ‘Wenni ineqqen, ad ittwaḥaseb!’ 5:21 Uf. 20:13; Aɛwd. 5:17. 22 Maca Necc ad awem iniɣ: Marra wenni ittxeyyaqen x umas břa ssibbet, nhřa ma ad xas ittwaḥakem, u marra wenni iqqaren i umas: ‘Ad xak ssusfeɣ!’, ad ittwaḥkem xas zzat i Jmaɛet Tameqqrant, u wenni iqqaren: ‘A abuhaři!’ ad ittwaḥakem, ad yadef ɣar tmessi n jᵉhennama. 5:22 ’Jmaɛet Tameqqrant - niɣ: ‘Jmaɛet n řḥukkam imeqqranen n Wudayen’. 23 Mařa tqeddmed tawhibt nnec x uɛalṭar min xef ssarsen tiɣarṣa d tewhibin, uca dinni tɛeqřed belli umac aqa-t ca xak, 24 ejj tawhibt nnec din zzat i uɛalṭar, ruḥ amezwaru, tṣeřḥed ak-d umac, xenni dweř-dd, uca ewc tawhibt nnec. 25 Iři twejded i weṣřaḥ ak-d weɣrim nnec umi cek ɛad akides deg webrid, ḥima aɣrim nnec war cek ittiwi ɣar řqaḍi, xenni řqaḍi ad cek yawi ɣar umxazni uca ad temmenḍared di řeḥbes. 5:25 Lk. 12:58; Afa. 4:26. 26 S tidett, Necc ad ac iniɣ: War dd-teffɣed ssenni, ař ɣa txeǧṣed aṣuldi aneggaru.”
 
27 Aqa tesřim belli ittwanna: ‘War zenni ca!’, 5:27 Uf. 20:14; Aɛwd. 5:18. 28 maca Necc ad awem iniɣ, marra wenni i ɣa ixzaren ɣar temɣart s nnecwet, aqa izna deɣya akides deg wuř nnes. 5:28 Ayub 31:1; Izhd. 119:37. 29 Mařa tessenqarḍ cek tiṭṭ nnec tafusect, qess i-tt, nḍar i-tt xak. Iḥřa ac mařa iweddar ijj n ṭṭarf n arrimet nnec x uweṭṭu n arrimet nnec marra di jᵉhennama. 5:29 Mt. 18:8; Mk. 9:43. 30 Mařa tessenqarḍ cek afus nnec afusi, qess i-t, nḍar i-t xak, minzi iḥřa ac mařa iweddar ijj n ṭṭarf n arrimet nnec waha x uweṭṭu n arrimet nnec marra di jᵉhennama.”
 
31 “Aqa ittwanna ɛawed: ‘Wenni i ɣa iǧfen i temɣart nnes, ad as iwc tabrat n waǧaf!’ 5:31 [Mt. 19:9; Mk. 10:11-12; Lk. 16:18] — Řxř. 30:2; Aɛwd. 23:20-22; 24:1; 32 Maca Necc ad awem iniɣ: Marra wenni i ɣa iǧfen i temɣart nnes, war iǧi zi ssibbet n farq-ccɣeř, ittarra i-tt ad tezna, uca wenni i ɣa imeřcen tenni umi iǧfen, aqa netta izna.” 5:32 Mt. 19:7; Mk. 10:4, 11; Lk. 16:18; 1 Kur. 7:10.
 
33 “Aqa tesřim ɛawed belli ittwanna i řejdud: ‘War tejjaǧid ẓur, maca egg min tejjuǧed i SIDI!’ 5:33 Uf. 20:7; Lawi 19:12; Aɛwd. 5:11; 23:22 34 Maca Necc ad awem iniɣ: War tejjaǧam ɛemmarṣ, uřa ɣar ujenna minzi netta d řɛarc n AREBBI, 5:34 Ica. 66:1; Yaɛ. 5:12. 35 uřa ɣar temmurt, minzi nettat d tanebdat sadu iḍaren nnes, uřa ɣar tendint n Urcalim, minzi nettat d tandint n Ujeǧid d ameqqran, 5:35 Izhd. 48:3; Ica. 66:1. 36 uca war tejjaǧam uřa ɣar uzeǧif nnec, minzi war tzemmared ad tarred uřa d ijj n uẓeṭṭu n ucuwwaf d acemřař niɣ d abarcan. 37 Ad iqqim wawař nwem ‘Wah!’ d ‘Wah!’, ‘Lla!’ d ‘Lla!’. Mana ktar zi man aya, aqa netta zeg umɛeffan.”
 
38 “Aqa tesřim belli ittwanna: ‘Tiṭṭ s tiṭṭ d tiɣmest s teɣmest!’, 5:38 [Lk. 6:29-30] — Uf. 21:24; Lawi 24:20; Aɛwd. 19:21; 39 Maca Necc ad awem iniɣ, war tᵉttemɛařam ca ak-d ijj n uɛeffan, maca wenni i ɣa isseqqřen ameggiz nnec afusi, seřqa yas uřa d ameggiz nneɣni. 5:39 Awřn. 24:29; Lk. 6:29; Rum. 12:17; 1 Kur. 6:7; 1 Ts. 5:15; 1 Bṭ. 3:9. 40 Mařa din ḥed ixs ad kik igg ccreɛ uca netta ad xak ikkes tcamir nnec, ejj i-t ad iksi uřa d ajeǧab. 5:40 Lk. 6:29 41 Wenni xak iggin bezzez ḥima ad kides tuyured ijj n kilumitr, uyur akides tnayen. 5:41 ijj n kilumitr - s Tramit ‘ijj n mayl’. 42 Man wen d ac i ɣa ittaren ca n řḥajjet, ewc as tt, u wenni yarezzun ad xak yarḍeř, war d t ttarra amenni.” 5:42 Aɛwd. 15:8; Lk. 6:35.
 
43 “Aqa tesřim belli ittwanna: ‘Ad texsed jjar nnec, ad tcarhed řeɛdu nnec!’ 5:43 [Lk. 6:27-28; 32-36] — Lawi 19:18 44 Maca Necc ad awem iniɣ: Xsem řɛedyan nwem u barkem inni kenniw ineɛɛřen, ggem tcuni i yinni kenniw icarrhen, ẓaǧem i yinni kenniw ittawyen d imeḥbas d yinni xawem ittdarracen, 5:44 Lk. 6:27; 23:34; Řex. 7:60; Rum. 12:20; 1 Kur. 4:13; 1 Bṭ. 2:23. 45 ḥima ad tiřim d tarwa n Babatwem i iǧan deg ijenwan, minzi Netta issneqqar tafuct nnes x iṣebḥanen d iɛeffanen, uca Netta yarexxu-dd i wenẓar, ḥima ad iwwet x imseggaden u x yinni war iseggden. 46 Minzi mařa texsem inni kenniw ittexsen, man arbeḥ i ɣarwem? Ma war tteggen ayt n ḍḍariba uřa ammu? 5:46 ayt n ḍḍariba - niɣ ‘iɛeccaren’. Ayt n ḍḍariba nitni d Udayen i ixeddmen ak-d řmexzen n Irumaniyyen, jemmɛen ḍḍariba. Ca zzaysen ksin zi ḍḍariba i yixef nsen.  5:46 Lk. 6:32. 47 Mařa tseǧmem x wawmaten nwem waha, min i tᵉtteggem ktar x wenneɣni? Ma war tteggen ayt n ḍḍariba uřa ammu? 48 S uya iřim nican qaɛ am mammec uřa d Babatwem i iǧan deg ijenwan iǧa nican qaɛ.” 5:48 Amz. 17:1
 
 

5:1 5:1 [Mk. 9:50; Lk. 6:20-23; 14:34-35]

5:3 5:3 Ica. 57:15; 66:2; Lk. 6:20.

5:4 5:4 Ica. 61:2; 66:10, 13; Lk. 6:21.

5:5 5:5 Izhd. 37:11.

5:6 5:6 Ica. 55:1

5:8 5:8 Izhd. 15:2; 24:4; Ɛbr. 12:14.

5:10 5:10 2 Kur. 4:10; 2 Tim. 2:12; 1 Bṭ. 3:14.

5:11 5:11 1 Bṭ. 4:14.

5:12 5:12 Lk. 6:23.

5:15 5:15 Mk. 4:21; Lk. 8:16; 11:33.

5:16 5:16 1 Bṭ. 2:12.

5:17 5:17 Ccariɛa n Musa - ixs ad yini Ttawrat am mammec d as qqaren Wudayen.

5:18 5:18 Lk. 16:17.

5:19 5:19 Yaɛ. 2:10.

5:21 5:21 Uf. 20:13; Aɛwd. 5:17.

5:22 5:22 ’Jmaɛet Tameqqrant - niɣ: ‘Jmaɛet n řḥukkam imeqqranen n Wudayen’.

5:25 5:25 Lk. 12:58; Afa. 4:26.

5:27 5:27 Uf. 20:14; Aɛwd. 5:18.

5:28 5:28 Ayub 31:1; Izhd. 119:37.

5:29 5:29 Mt. 18:8; Mk. 9:43.

5:31 5:31 [Mt. 19:9; Mk. 10:11-12; Lk. 16:18] — Řxř. 30:2; Aɛwd. 23:20-22; 24:1;

5:32 5:32 Mt. 19:7; Mk. 10:4, 11; Lk. 16:18; 1 Kur. 7:10.

5:33 5:33 Uf. 20:7; Lawi 19:12; Aɛwd. 5:11; 23:22

5:34 5:34 Ica. 66:1; Yaɛ. 5:12.

5:35 5:35 Izhd. 48:3; Ica. 66:1.

5:38 5:38 [Lk. 6:29-30] — Uf. 21:24; Lawi 24:20; Aɛwd. 19:21;

5:39 5:39 Awřn. 24:29; Lk. 6:29; Rum. 12:17; 1 Kur. 6:7; 1 Ts. 5:15; 1 Bṭ. 3:9.

5:40 5:40 Lk. 6:29

5:41 5:41 ijj n kilumitr - s Tramit ‘ijj n mayl’.

5:42 5:42 Aɛwd. 15:8; Lk. 6:35.

5:43 5:43 [Lk. 6:27-28; 32-36] — Lawi 19:18

5:44 5:44 Lk. 6:27; 23:34; Řex. 7:60; Rum. 12:20; 1 Kur. 4:13; 1 Bṭ. 2:23.

5:46 5:46 ayt n ḍḍariba - niɣ ‘iɛeccaren’. Ayt n ḍḍariba nitni d Udayen i ixeddmen ak-d řmexzen n Irumaniyyen, jemmɛen ḍḍariba. Ca zzaysen ksin zi ḍḍariba i yixef nsen.

5:46 5:46 Lk. 6:32.

5:48 5:48 Amz. 17:1